నెప్ట్యూనియం
From Wikipedia, the free encyclopedia
నెప్ట్యూనియం (Np) పరమాణు సంఖ్య 93 కలిగిన రసాయన మూలకం. రేడియోధార్మిక ఆక్టినైడ్ లోహమైన నెప్ట్యూనియం, ఆవర్తన పట్టికలో యురేనియం తరువాత వచ్చే మూలకాల్లో మొదటిది. యురేనియంకు యురేనస్ గ్రహం పేరిట ఆ పేరు పెట్టారు. ఆవర్తన పట్టికలో యురేనియం తరువాత ఉండే ఈ మూలకానికి సౌర వ్యవస్థలో యురేనస్ గ్రహం తరువాత ఉండే నెప్ట్యూన్ పేరిట నెప్ట్యూనియం అని పేరుపెట్టారు. నెప్ట్యూనియం పరమాణువులో 93 ప్రోటాన్లు, 93 ఎలక్ట్రాన్లు ఉంటాయి. వీటిలో ఏడు వేలెన్స్ ఎలక్ట్రాన్లు. నెప్ట్యూనియం లోహం వెండి రంగులో ఉంటుంది. గాలికి గురైనప్పుడు మసకబారుతుంది. మూలకం మూడు అలోట్రోపిక్ రూపాల్లో సంభవిస్తుంది. సాధారణంగా దీనికి +3 నుండి +7 వరకు ఐదు ఆక్సీకరణ స్థితులుంటాయి. ఇది రేడియోధార్మికమైనది, విషపూరితమైనది, పైరోఫోరిక్, ఎముకలలో పేరుకుపోయే సామర్ధ్యం ఉన్నది. ఈ చివరి గుణం వలన నెప్ట్యూనియం నిర్వహణ ప్రమాదకరమైనది.
నెప్ట్యూనియం | |||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Pronunciation | /nɛpˈtjuːniəm/ | ||||||||||||||
Appearance | silvery metallic | ||||||||||||||
Mass number | [237] | ||||||||||||||
నెప్ట్యూనియం in the periodic table | |||||||||||||||
Group | మూస:Infobox element/symbol-to-group/format | ||||||||||||||
Period | period 7 | ||||||||||||||
Block | f-block | ||||||||||||||
Electron configuration | [Rn] 5f4 6d1 7s2 | ||||||||||||||
Electrons per shell | 2, 8, 18, 32, 22, 9, 2 | ||||||||||||||
Physical properties | |||||||||||||||
Phase at STP | solid | ||||||||||||||
Melting point | 912 K (639 °C, 1182 °F) | ||||||||||||||
Boiling point | 4447 K (4174 °C, 7545 (extrapolated) °F) | ||||||||||||||
Density (near r.t.) | (alpha) 20.45[1] g/cm3 (accepted standard value) 19.38 g/cm3 | ||||||||||||||
Heat of fusion | 5.19 kJ/mol | ||||||||||||||
Heat of vaporization | 336 kJ/mol | ||||||||||||||
Molar heat capacity | 29.46 J/(mol·K) | ||||||||||||||
Vapor pressure
| |||||||||||||||
Atomic properties | |||||||||||||||
Oxidation states | +2, +3, +4,[2] +5, +6, +7 (an amphoteric oxide) | ||||||||||||||
Electronegativity | Pauling scale: 1.36 | ||||||||||||||
Atomic radius | empirical: 155 pm | ||||||||||||||
Covalent radius | 190±1 pm | ||||||||||||||
Spectral lines of నెప్ట్యూనియం | |||||||||||||||
Other properties | |||||||||||||||
Natural occurrence | from decay | ||||||||||||||
Crystal structure | orthorhombic | ||||||||||||||
Thermal conductivity | 6.3 W/(m⋅K) | ||||||||||||||
Electrical resistivity | (22 °C) 1.220 µ Ω⋅m | ||||||||||||||
Magnetic ordering | పారామాగ్నెటిక్[3] | ||||||||||||||
CAS Number | 7439-99-8 | ||||||||||||||
History | |||||||||||||||
Discovery | ఎడ్విన్ మెక్మిలన్, ఫిలిప్ అబెల్సన్ (1940) | ||||||||||||||
Isotopes of నెప్ట్యూనియం
| |||||||||||||||
Template:infobox నెప్ట్యూనియం isotopes does not exist | |||||||||||||||
Category: నెప్ట్యూనియం
|
ఈ మూలకాన్ని కనుగొన్నామంటూ అనేక తప్పుడు వాదనలు ఎప్పటినుండో ఉన్నప్పటికీ దీన్ని 1940 లో [4] బర్కిలీ రేడియేషన్ లాబొరేటరీలో ఎడ్విన్ మెక్మిలన్, ఫిలిప్ హెచ్. అబెల్సన్లు మొదటిసారిగా సంశ్లేషణ చేశారు. అప్పటి నుండి, న్యూక్లియర్ రియాక్టర్లలో యురేనియం యొక్క న్యూట్రాన్ రేడియేషన్ ద్వారా చాలా వరకు నెప్ట్యూనియం ఉత్పత్తి చేయబడుతోంది. అత్యధిక భాగం సంప్రదాయ అణు విద్యుత్ రియాక్టర్లలో ఉప ఉత్పత్తిగా ఉత్పత్తి చేయబడుతుంది. నెప్ట్యూనియమ్కు ప్రస్తుతం వాణిజ్యపరమైన ఉపయోగాలు లేనప్పటికీ, ఇది ప్లూటోనియం-238 ఏర్పడటానికి, రేడియో ఐసోటోప్ థర్మల్ జనరేటర్లలో అంతరిక్ష నౌకకు విద్యుత్తును అందించడానికి పూర్వగామిగా ఉపయోగించబడుతోంది. నెప్ట్యూనియం అధిక-శక్తి న్యూట్రాన్ల డిటెక్టర్లలో కూడా ఉపయోగించబడింది.
నెప్ట్యూనియం ఐసోటోపుల్లో అత్యంత దీర్ఘమైన జీవితకాలం ఉండే ఐసోటోప్, నెప్ట్యూనియం-237, అణు రియాక్టర్ల లోను, ప్లూటోనియం ఉత్పత్తిలో ఉప-ఉత్పత్తి గానూ ఉత్పత్తి అవుతుంది. ఇది, ఐసోటోప్ నెప్ట్యూనియం-239 లు న్యూట్రాన్ క్యాప్చర్ రియాక్షన్లు, బీటా క్షయం కారణంగా యురేనియం ఖనిజాలలో కొద్ది మొత్తాలలో కనిపిస్తాయి. [5]