Алжир
From Wikipedia, the free encyclopedia
Алжир (Араб: الجزائر, Al Jaza'ir, Бербер: , Dzayer), албан ёсоор Бүгд Найрамдах Ардчилсан Алжир Ард Улс нь хойд Африкт орших улс юм. Газар нутгаараа Африк тивдээ хоёрт, дэлхийд 11-т жагсдаг. Зүүн хойд талаараа Тунис, зүүн талаараа Ливи, зүүн өмнөд талаараа Нигер, баруун өмнөд талаараа Мали, Мавритан, баруун хойд талаараа Марокко улсуудтай тус тус хиллэнэ. Баруун талд нь маргаантай газар нутаг болох Баруун Сахар орших бөгөөд умард талаараа Газар дундын тэнгисээр хүрээлүүлнэ.
Бүгд Найрамдах Ардчилсан Алжир Ард Улс ᠪᠦᠭᠦᠳᠡ ᠨᠠᠶᠢᠷᠠᠮᠳᠠᠬᠤ ᠠᠷᠠᠳᠴᠢᠯᠠᠭᠰᠠᠨ ᠠᠯᠵᠢᠷ ᠠᠷᠠᠳ ᠤᠯᠤᠰ | |
---|---|
Төрийн дуулал: Кассаман (Тангараг) | |
Нийслэл ба томоохон хот | Алжир 36°42′N 3°13′E |
Албан ёсны хэл | |
Бусад хэлнүүд | Алжирын Араб хэл (Даржа) (нийтлэг хэл) Франц хэл[3][lower-alpha 1] (нийтлэг хэл) |
Угсаатны бүлгүүд |
|
Шашин |
|
Ард түмний нэршил | Алжирчууд |
Төр засаг | Нэгдмэл хагас ерөнхийлөгийн бүгд найрамдах улс |
• Ерөнхийлөгч | Абдельмаджид Теббун |
• Ерөнхий Сайд | Аймен Бенабдеррахман |
• Зөвлөлийн дарга | Салах Гуджил |
• Ассемблейн дарга | Ибрахим Бугали |
Хууль тогтоох байгууллага | Парламент |
• Дээд танхим | Үндэсний Зөвлөл |
• Доод танхим | Ардын Үндэсний Ассемблей |
Түүх | |
• Нумидиийн нэгдэл | МЭӨ 202 |
• Цезарийн Мавритани | 42 |
• Оуарсенисын хаант улс | 430 |
• Алтавагийн хаант улс | 477 |
• Агадирын Ифранидын Эмират (Тлемсен) | 757 |
• Рустамидууд | 776 |
• Сулейманидууд | 786 |
• Зиридүүд | 972 |
• Хаммадын улс | 1014 |
• Зайянид гүрэн | 1235 |
• Османы Алжир | 1516 |
• Абдулкадерийн Эмират | 1832 |
• Францын Алжир | 7 сарын 5, 1830 |
• Одоогийн Алжир | 7 сарын 5, 1962 |
Газар нутаг | |
• Нийт | 2381741 км2 (10) |
• Усны эзлэх талбай (%) | 1.1 |
Хүн ам | |
• 2021 тооцоо | 44,700,000[4] (32) |
• Нягтаршил | 17.7/км2 (168) |
ДНБ (ХАЧТ) | 2022 тооцоо |
• Нийт | ▲ $600.668 тэрбум[5] (43) |
• Нэг хүнд ноогдох | ▲ $13,324[5] (111) |
ДНБ (нэрлэсэн) | 2022 тооцоо |
• Нийт | ▲ $187.155 тэрбум[5] (58) |
• Нэг хүнд ноогдох | ▲ $4,151[5] (130) |
ОТББИ (2011) | 27.6[6][7] бага |
ХХИ (2021) | ▲ 0.745[8] өндөр · 91 |
Мөнгөний нэгж | Алжир динар (DZD) |
Цагийн бүс | UTC+1 (ТЕЦ) |
Огнооны формат | өө/сс/жжжж |
Жолооны тал | баруун |
Утасны томьёо | +213 |
ISO 3166 код | DZ |
Домэйн нэр | .dz الجزائر. |
Алжир нь Нэгдсэн Үндэстний Байгууллага, Африкийн Холбоо, Газрын Тос Экспортлогч Орнуудын Байгууллага (ОПЕК) зэрэг байгууллагуудын гишүүн орон юм. Мөн Магрибийн Араб холбоог байгууллахад их хувь нэмэр үзүүлсэн. Алжир нь үндсэн хуулиндаа Ислам, Араб, ба Амазиг (Бербер) улс гэж тодорхойлогдсон байдаг.