Блок (периоден систем)
From Wikipedia, the free encyclopedia
Блок — збир од соседни групи во периодниот систем. Поимот прв го употребил францускиот инженер Шарл Жане (1849-1932).[1] Електроните со најголема енергија од секој елемент припаѓаат на исти типови на атомски орбитрали. Секој блок е наречен според неговата карактеристична орбитала; така имаме:
- s-блок
- p-блок
- d-блок
- f-блок
- g-блок (хипотетички)
Називите на блоковите (s, p, d, f и g) се изведени од спектроскопско бележење на дадените атомски орбитали: sharp („остра“), principal („главна“), diffuse („дифузна“) и fundamental („фундаментална“), по што g е следната буква од латиницата.
Ова е редоследот по кој се пополнуваат орбиталите на подобвивката, согласно правилото на надграба (Клечковскиево правило), со кое е одреден линискиот редослед на блоковите (со накачувањето на атомскиот број) во периодниот систем:
- 1s, 2s, 2p, 3s, 3p, 4s, 3d, 4p, 5s, 4d, 5p, 6s, 4f, 5d, 6p, 7s, 5f, 6d, 7p, ...
Периодичниот карактер на пополнувањето во орбитали и добиените блокови се појасни ако тоа се претстави во матричен облик, со растечки главни квантни броеви со кои почнуваат новите редови (периоди). Потоа, секоја подобвивка (составена од првите два квантни броја) се повторува онолку пати колку што е потребно за секој пар електрони што може да го содржи. Со ова се добива збиена таблица на елементите, каде секоја ставка претставува два последователни елемента:
1s 2s 2p 2p 2p 3s 3p 3p 3p 4s 3d 3d 3d 3d 3d 4p 4p 4p 5s 4d 4d 4d 4d 4d 5p 5p 5p 6s 4f 4f 4f 4f 4f 4f 4f 5d 5d 5d 5d 5d 6p 6p 6p 7s 5f 5f 5f 5f 5f 5f 5f 6d 6d 6d 6d 6d 7p 7p 7p |