کوکائین
From Wikipedia, the free encyclopedia
کوکائین (به انگلیسی: Cocaine) که با نام غیررسمی کُک و در خیابان با نام تونی (اشاره به تونی موتانا) شناخته میشود؛[9] یک داروی محرک قوی اعتیادآور است که از برگهای گیاه کوکا بومی آمریکای جنوبی استخراج میشود. این ماده بهطور گسترده برای انگیزههای تفریحی غیرقانونی و در پزشکی از آن برای بیحسی موضعی پیش از عمل جراحی استفاده میکنند. این محرک به شکلهای گوناگون تهیه میشود و شکل خیابانی آن پودری کریستالی ریز و سفید رنگ است.[10]
دادههای بالینی | |
---|---|
نامهای تجاری | Psicaine, Delcaine, Ensan Cocaine |
نامهای دیگر | Benzoylmethylecgonine, coke |
AHFS/Drugs.com | Micromedex Detailed Consumer Information |
میزان وابستگی | Physical: none[1] Psychological: High[2] |
اعتیادآوری | بالا[3] |
روش مصرف دارو | داروی موضعی، تزریق وریدی |
گروه دارویی | CNS stimulant Local anesthetic |
کد ATC | |
وضعیت قانونی | |
وضعیت قانونی |
|
دادههای فارماکوکینتیک | |
زیست فراهمی | By mouth: 33%[4] insufflated: 60[5]–۸۰٪[6] nasal spray: 25[7]–۴۳٪[4] |
متابولیسم | کبد CYP3A4 |
اثر دارو | چند ثانیه تا چند دقیقه[8] |
نیمهعمر حذف | ۱ ساعت |
مدت زمان اثر | ۵ تا ۹۰ دقیقه[8] |
دفع | کلیه |
شناسهها | |
| |
شمارهٔ سیایاس | |
پابکم CID | |
IUPHAR/BPS | |
دراگبنک |
|
کماسپایدر |
|
UNII | |
KEGG |
|
ChEBI | |
ChEMBL | |
لیگاند بانک داده پروتئین | |
CompTox Dashboard (EPA) | |
ECHA InfoCard | 100.000.030 |
دادههای فیزیکی و شیمیایی | |
فرمول شیمیایی | C۱۷H۲۱N۱O۴ |
جرم مولی | 303.353 g/mol g·mol−1 |
مدل سه بعدی (جیمول) | |
نقطه ذوب | ۹۸ درجه سلسیوس (۲۰۸ درجه فارنهایت) |
نقطه جوش | ۱۸۷ درجه سلسیوس (۳۶۹ درجه فارنهایت) |
حلالیت در آب | ~۱٫۸میلیگرم در میلیلیتر (دمای C°۲۰) |
| |
| |
NY (این چیست؟) (صحتسنجی) |
اثرات روانی فوری مصرف کوکائین شامل اعتماد به نفس کاذب، سرخوشی، برانگیختگی جنسی، روانپریشی و آژیتاسیون است.[11] تأثیرات فیزیکی مصرف شامل تندتپشی، مردمکگشادی و عرق کردن است. از دیگر تأثیرات مصرف کوکائین افزایش انرژی و هوشیاری و کاهش نیاز به غذا و خواب است. مصرف کوکائین در دوزهای بالا ممکن است باعث افزایش ضربان قلب، افزایش فشار خون و افزایش دمای بدن شود.[12] این محرک همچنین در بلندمدت عوارض جانبیای مانند سردرد و شکم درد، حالت تهوع، احساس وحشت و اضطراب و رفتارهایی مانند تحریک پذیری و پرخاشگری دارد و مصرف آن ممکن است موجب عوارض پزشکی جدی و خطراتی همچون تشنج، حمله قلبی یا سکته مغزی و کما شود.[13]
کوکائین خیابانی معمولاً دارای ناخالصیهایی همچون شکر، نشاسته و کینین است و آن را اغلب با اسکناس پیچیده شده یا دیگر وسایل از راه بینی استنشاق میکنند. تزریق شکل هیدروکلراید آن و نیز تدخین آن از دیگر راههای مصرف کوکائین است. این محرک مادهای سریعالاثر بهشمار میرود، به گونهای که اثرات استنشاق آن بین ۲ تا ۵ ساعت پس از مصرف و تزریق وریدی آن ۳ تا ۶ ساعت پس از مصرف باقی میماند.[14] کراک کوکائین که از کوکائین به دست میآید، بیشتر به شکل تدخینی مصرف میشود.
کوکائین از طریق افزایش میزان سروتونین، دوپامین و نوراپینفرین، در بلندمدت عملکرد گیرندههای عصبی مغز را مختل کرده و موجب اعتیاد و تحمل دارویی میشود.[15] بنابر گزارشها بیش از ۵۰۰۰ نفر در سال ۲۰۱۳ بر اثر مصرف کوکائین جان خود را از دست دادهاند که این رقم در سال ۲۰۱۷ به ۱۴ هزار و ۵۶۰ مورد مرگ و میر رسیدهاست. براساس آخرین تخمینها حدود ۲۱ میلیون مصرفکننده کوکائین در جهان وجود دارد و ایالات متحده آمریکا با ۵۰۰ هزار نفر مصرفکننده در سال ۲۰۱۱، بیشترین میزان معتادان کوکائین را دارد.[16][17] کوکائین پس از ماریجوآنا دومین داروی غیرقانونی پرمصرف در جهان است و میزان تجارت سالیانهٔ آن بین ۱۰۰ تا ۵۰۰ میلیارد دلار آمریکا تخمین زده میشود.[18]