هرات
مرکز ولایت هرات افغانستان / From Wikipedia, the free encyclopedia
هَرات (به پارسی باستان: 𐏃𐎼𐎡𐎺؛ نویسهگردانی: *هَرَیْوه[4]) یکی از کلانشهرهای افغانستان، مرکز ولایت هرات در غرب آن کشور است. این شهر پس از کابل،[5] دومین شهر پرجمعیت افغانستان محسوب میشود.[6] جمعیت آن در سال ۲۰۲۰ میلادی ۵۵۶٬۲۰۵ تن تخمین زده شدهاست. هرات قطب صنعتی و مهمترین کانون فرهنگی-هنری افغانستان بهشمار میآید.[7][8] رود معروف هریرود از این شهر میگذرد. و باتوجه به اینکه در طی تاریخ این شهر همواره بخشی از خراسان بهشمار میآمده، و تحت تأثیرات فرهنگی و تاریخی خراسان قرار داشتهاست، امروزه این شهر با لقب نگین خراسان شناخته میشود.[9]
هرات | |
---|---|
لقب(ها): | |
مختصات: ۳۴°۲۰′۳۱″ شمالی ۶۲°۱۲′۱۱″ شرقی | |
کشور | افغانستان |
ولایت | هرات |
مساحت | |
• کل | ۱۸۲ کیلومتر مربع (۷۰ مایل مربع) |
[2] | |
بلندی | ۹۲۰ متر (۳۰۲۰ پا) |
جمعیت | |
• برآورد (۲۰۲۰) | ۵۵۶٬۲۰۵ |
منطقه زمانی | یوتیسی +۴:۳۰ (ساعت استاندارد افغانستان) |
تسلط | طالبان[3] |
مردم این شهر بهزبان فارسی با لهجهٔ هراتی سخن میگویند. از دههٔ ۱۳۷۰ خورشیدی هرات مرکز جذب مهاجران زیادی از سرتاسر افغانستان بودهاست. اما مردم اصلی این شهر تاجیکها هستند، البته هماکنون هرات دارای اقوام مختلفی است. دیگر اقوام ساکن در آن عبارتند از: تاجیک، پشتون، هزاره، ترکمن، بلوچ و عرب (عرب خزاعی، عرب شیبانی). شهر هرات در غرب افغانستان، در یکی از هموارترین مناطق جغرافیایی افغانستان موقعیت دارد. هرات را در گفتارهای ادبی و رسمی هرات باستان میگویند. این شهر از بابت منارهها و معماریهای عالی و مجلل خود شهرت دارد و در گذشته و حال، هرات یکی از مراکز عمدهٔ آموزشی شمرده شدهاست. این شهر در سال ۲۰۰۹ پس از بررسی شهرهای مختلف جهان توسط سازمان یونسکو شامل برنامهٔ هزار شهر و هزار زندگی این سازمان گردید.[10] بسیاری از شاعران، نویسندگان، عارفان و صوفیان فارسی در این شهر زاده شده یا زیستهاند، با این همه هرات به دلیل داشتن دو مرز مشترک با کشورهای ایران و ترکمنستان، دارا بودن بزرگترین شهرک صنعتی افغانستان و بزرگترین مرکز تجارتی افغانستان شناخته میشود.
هرات در مسیر قدیم تجاری خاورمیانه، آسیای مرکزی و جنوب آسیا قرار دارد که جادههای منتهی به ایران و ترکمنستان آن هنوز دارای اهمیت استراتژیک است. به عنوان دروازه ایران و ترکمنستان درآمدهای بزرگ گمرکی دارد.[11] هرات دارای یک فرودگاه بینالمللی میباشد. در تخمین ۲۰۲۰، ۵۷۴٬۲۷۶ نفر جمعیت داشت و در دره حاصلخیز هریرود واقع شدهاست. این شهر از طریق شاهراه اصلی حلقوی افغانستان به قندهار، کابل و مزار شریف، از طریق جاده غربی خود به مشهد ایران توسط اسلام قلعه و ازطریق جاده شمالی خود به شهر مرو ترکمنستان توسط بندر تورغندی وصل میشود. اخیراً مسوولان دولتی اعلام کردهاند که این شهر دیگر ظرفیت پذیرش جمعیت بیشتری را ندارد. درصد استفاده زمینهای هرات؛ ۲۱٪ زمین خالی، ۱۸٪ مناطق مسکونی و ۳۶٪ آن را کشتزارهای حاصلخیز تشکیل میدهد.[12][13] هرات به پانزده ناحیه و دهها محلّه تقسیم شدهاست. از نمادهای این شهر ارگ هرات است. مسجد جامع و منارههای این شهر نیز از نمادهای دیگر آن به حساب میآیند.
منطقهی هرات به همراه مناطقی مانند پیرانشهر، دامغان و حلب از مهمترین مناطق باستانشناسی آسیا به شمار میروند.[14][15][16][17][18][19][20]