جنگنده نسل چهارم
From Wikipedia, the free encyclopedia
هواپیماهای جنگنده نسل چهارم، یک رده از هواگردهای جنگنده هستند. این هواگردها تقریباً از سال ۱۹۸۰ تا به امروز در حال خدمت هستند و نمادی از کلیات طراحی جنگندهها در دهه ۱۹۷۰ هستند. طراحیهای نسل چهارم به شدت تحت تأثیر تجربیات و آموختههای تولید و طراحی نسلهای قبلی هواپیماهای رزمی است. موشکهای دوربرد هوابههوا که در ابتدا تصور میشد داگفایت کردن را منسوخ میکنند، تأثیری کمتر از حد انتظار داشته و تأکید بر قابلیت مانورپذیری جنگندهها مجدداً اهمیت یافت. هزینههای رو به رشد هواپیماهای نظامی بهطور کلی و موفقیت آشکار هواپیماهایی مانند اف-۴ فانتوم ۲، باعث محبوبیت جنگندههای چندمنظوره در کنار پیشرفتهای بعدی، منجر به ظهور جنگندههای نسل چهارم گردید.
در طول این دوره، با معرفی سامانه کنترل پرواز هواگرد (FLCS) و سیستم هدایت پرواز برقی (FBW یا Fly-by-wire)، میزان مانورپذیری جنگندهها و بهبود و ثبات استاتیکی آنها افزایش یافت. جایگزینی سیستمهای اویونیک آنالوگ، که برای فعال کردن عملیات هدایت پرواز برقی مورد نیاز بود، به یک نیاز اساسی تبدیل شد و سیستمهای کامپیوتری آنالوگ قدیمی در نیمهٔ دوم دهه ۱۹۸۰ با سیستمهای کنترل پرواز دیجیتال جایگزین شدند.[1] پیشرفت بیشتر میکروکامپیوترها در دهههای ۱۹۸۰ و ۱۹۹۰، امکان ارتقاء سریع تجهیزات اویونیکی را در طول عمر فعال این جنگندهها فراهم کرد که شامل ارتقاء سیستمهایی مانند آرایه اسکن الکترونیکی فعال (AESA) و جستجو و ردیابی فروسرخ (IRST) بود.
با توجه به افزایش چشمگیر قابلیتها در این جنگندههای ارتقا یافته و در طراحیهای جدید دهه ۱۹۹۰، این جنگندهها به جنگندههای نسل ۴٫۵ معروف شدند.[2][3]
ایالات متحده، هواپیماهای جنگنده نسل ۴٫۵ را بهعنوان جنگندههای جت نسل چهارمی که با رادارهای AESA، لینک داده (Data link) با ظرفیت بالا، سیستمهای اویونیک پیشرفته و «توانایی استقرار و استفاده از تسلیحات پیشرفته فعلی» ارتقا یافتهاند، تعریف میکند.[4][5] نمونههایی از جنگندههای نسل ۴٫۵ عبارتاند از سوخو-۳۰ / سوخو-۳۴ / سوخو-۳۵،[6][7] چنگدو جی-۱۰، میگ-۳۵، کیاف-۲۱، یوروفایتر تایفون، داسو رافال، گرومن اف-۱۴ تامکت، ساب ۳۹ گریپن، اف/ای-۱۸ سوپر هورنت، اف-۱۵ئی استرایک ایگل، اف-۱۶ فایتینگ فالکن[8] جیاف-۱۷ تاندر و میتسوبیشی اف ۲.[9]