అల్జీరియా
ఉత్తర ఆఫ్రికాలో దేశం / From Wikipedia, the free encyclopedia
అల్జీరియా (అరబీ: الجزائر అల్-జజైర్; బెర్బర్: ⵍⵣⵣⴰⵢⴻⵔ జాఏర్) అధికారికంగా ప్రజాస్వామ్య గణతంత్ర అల్జీరియా మధ్యధరా సముద్ర తీరం వద్ద ఉత్తర ఆఫ్రికాలో ఒక సార్వభౌమ దేశం. దాని రాజధాని, అత్యధిక జనసంఖ్య కలిగిన నగరం అల్జీర్సు. ఇది దేశ ఉత్తరప్రాంతంలో ఉంది. దేశవైశాల్యం 2,381,741 చదరపు కి.మీ. వైశాల్యపరంగా అల్జీరియా ప్రపంచదేశాలలో 10వ స్థానంలో ఉంది. అల్జీరియా ఆఫ్రికా, అరబ్ దేశాలలో అతి పెద్ద దేశంగా ఉంది. ఆల్జీరియాకు ఈశాన్యం వైపు ట్యునీషియా, తూర్పు వైపు లిబియా, దక్షిణాన మొరాకో, నైరుతి వైపు దక్షిణ సహారా, మౌరిటానియ, మాలి, ఆగ్నేయానికి నైజీరియా, ఉత్తరానికి మధ్యధరా సముద్రం సరిహద్దులుగా ఉన్నాయి. ఆ దేశం పాక్షిక అధ్యక్ష గణతంత్ర దేశంగా ఉంది. దేశంలో 48 నిర్వహణా విభాగాలు, 1,541 కమ్యూనియన్లు ఉన్నాయి. దేశానికి 1999 నుండి అధ్యక్షుడిగా అబ్దిలాజిజ్ బౌటెఫ్లికా ఉన్నాడు.
الجمهورية الجزائرية الديمقراطية الشعبية అల్-జమ్హూరియా అల్-జజాయిరియా అద్-దిముఖ్రుతియా అష్-షాబియా (అరబీ) పీపుల్స్ డెమోక్రటిక్ రిపబ్లిక్ ఆఫ్ అల్జీరియా |
||||||
---|---|---|---|---|---|---|
నినాదం ప్రజల నుండి ప్రజల కొరకు من الشعب و للشعب (అరబ్బీ) "From the people and for the people" |
||||||
జాతీయగీతం Kassaman (Arabic) The Pledge |
||||||
రాజధాని | అల్జీర్స్ 36°42′N 3°13′E | |||||
అతి పెద్ద నగరం | రాజధాని | |||||
అధికార భాషలు | అరబ్బీ1 | |||||
ప్రజానామము | అల్జీరియన్ | |||||
ప్రభుత్వం | పాక్షిక అధ్యక్షతరహా గణతంత్రం | |||||
- | అధ్యక్షుడు | అబ్దుల్ అజీజ్ బౌతిఫ్లికా | ||||
- | ప్రధానమంత్రి | అబ్దుల్ అజీజ్ బెల్కదెమ్ | ||||
స్థాపన | ||||||
- | en:Hammadid dynasty | from 1014 | ||||
- | ఉస్మానియా పాలన | from 1516 | ||||
- | ఫ్రెంచ్ rule | from 1830 | ||||
- | ఫ్రాన్స్ నుండి స్వాతంత్ర్యం | జూలై 5, 1962 | ||||
విస్తీర్ణం | ||||||
- | మొత్తం | 2,381,740 కి.మీ² (11th) 919,595 చ.మై |
||||
- | జలాలు (%) | negligible | ||||
జనాభా | ||||||
- | 2007 అంచనా | 33,333,216 (35వది) | ||||
- | 1998 జన గణన | 29,100,867 | ||||
- | జన సాంద్రత | 14 /కి.మీ² (196వది) 36 /చ.మై |
||||
జీడీపీ (PPP) | 2006 అంచనా | |||||
- | మొత్తం | $253.4 బిలియన్ (38వది) | ||||
- | తలసరి | $7,700 (88వది) | ||||
జీడీపీ (nominal) | 2005 అంచనా | |||||
- | మొత్తం | $102.026 బిలియన్ (48వది) | ||||
- | తలసరి | $3,086 (84వది) | ||||
జినీ? (1995) | 35.3 (medium) | |||||
మా.సూ (హెచ్.డి.ఐ) (2004) | 0.728 (medium) (102nd) | |||||
కరెన్సీ | అల్జీరియన్ దీనార్ (DZD ) |
|||||
కాలాంశం | CET (UTC+1) | |||||
ఇంటర్నెట్ డొమైన్ కోడ్ | .dz | |||||
కాలింగ్ కోడ్ | +213 | |||||
1 | తమాజైట్ (berber) languages are recognized as "జాతీయ భాషలు". ఫ్రెంచి భాష is also widely spoken. |
ప్రాచీన ఆల్జీరియాకు ఎన్నో సామ్రాజ్యాలు, వంశాలు తెలుసు అవి నుమీడియన్లు, ఫినీషియన్లు, కార్థాగినియన్లు, రోమన్లు వాండల్లు, బైజాంటైన్లు, ఉమ్మాయద్లు, అబ్బసిద్లు, ఇద్రిసిద్లు, రుస్తమిద్, అఘ్లబిద్, రుస్తమిద్, ఫాతిమిద్, జిరిద్, హమ్మాదిద్, అల్మొరావిద్, అల్మొహాద్, ఒట్టోమాన్లు, ఫ్రెంచి వలస సామ్రాజ్యం. బెర్బెర్లు సాధారణంగా ఆ దేశీయ నివాసులుగా పరిగణింపబడ్డారు. ఉత్తర ఆఫ్రికా లోని అరబ్ ఆక్రమణ తరువాత, చాలా నివాసితులు అరబ్బులుగా మర్చబడ్డారు. అయితే అధికభాగం అల్జీరియన్స్ బెర్బెర్ మూలానికి చెందిన వారు అయినా, ఎక్కువ మంది వాళ్ళను అరబ్ సంస్కృతితో సంబంధించుకుంటారు. అల్జీరియన్ల సమూహం బెర్బర్లు, అరబ్బులు, తుర్కులు, సిరియన్లు, అండలుసియన్ల కలిసిన మిశ్రమ.
అల్జీరియా ఉత్తర ఐరోపాకి భారి మొత్తంలో సహజ వాయువులను సరఫరా చేస్తుంది. దేశ ఆర్థిక వ్యవస్థకి శక్తి ఎగుమతులు వెన్నెముక్క లాంటివి. ఓపెక్ ప్రకారం అల్జీరియాలో ప్రపంచం లోనే 17వ అతి పెద్ద, ఆఫ్రికా లోనే 2వ అతి పెద్ద చమురు నిల్వలు ఉన్నాయి. అంతేకాకుండా ప్రపంచం లోనే 9వ అతి పెద్ద సహజ వాయువుల నిల్వలు అల్జీరియాలో ఉన్నాయి. సొనాట్రాచ్, ఆ దేశపు చమురు కంపెనీ ఆఫ్రికా లోనే అతి పెద్ద కంపెనీ. అల్జీరియా ఆఫ్రికా లోనే అతి పెద్ద సైన్యాలలో ఒకటి, ఆ ఖండం లోనే అతి పెద్ద రక్షణ బడ్జెట్ కలిగి ఉంది. చాలా వరకు అల్జీరియా ఆయుధాలు మిత్ర దేశమైన రష్యా నుండి దిగుమతి చెయ్యబడతాయి. అల్జీరియా ఆఫ్రికన్ యూనియన్, ది అరబ్ లీగ్, ఓపెక్, ఐక్యరాజ్య సమితిలో సభ్య దేశం, మఘ్రెబ్ యూనియన్ వ్యవస్థాపక సభ్యుడు.