ஆத்திரியா-அங்கேரி
From Wikipedia, the free encyclopedia
ஆத்திரியா-அங்கேரி (Austria-Hungary) பெரும்பாலும் ஆத்திரிய-அங்கேரியப் பேரரசு (Austro-Hungarian Empire) அல்லது இரட்டை முடியாட்சி எனக் குறிப்பிடப்பட்ட இப்பேரரசு ஆத்திரியப் பேரரசும் அங்கேரி இராச்சியமும் அரசியல்சட்டப்படி ஒன்றிணைந்த பேரரசு ஆகும். 1867 முதல் 1918 வரை நீடித்திருந்த இப்பேரரசு முதலாம் உலகப் போருக்குப் பின்கண்ட தோல்வியால் உடைபட்டது. 1867இல் ஏற்பட்ட சமரச உடன்பாட்டின்படி இரு நாடுகளும் இணைந்து அவ்வாண்டு மார்ச்சு 30ஆம் நாளன்று இரட்டை முடியாட்சியை நிறுவின. இதில் இரு முடியாட்சிகளும் (ஆத்திரியா, அங்கேரி), ஒரு தன்னாட்சிப் பகுதியும் (அங்கேரிய மன்னரின் கீழ் குரோசிய-இசுலோவேனிய இராச்சியம்) அடங்கியிருந்தன. 1868இல் இந்தத் தன்னாட்சிப்பகுதி குரோசிய-அங்கேரிய தீர்விற்காக உரையாடி வந்தது.
ஆத்திரியா-அங்கேரி↓ | |||||||||||||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
1867–1918 | |||||||||||||||||||||||||
குறிக்கோள்: Indivisibiliter ac Inseparabiliter "பிரிவுறாததும் பிரிக்கவியலாததும்" | |||||||||||||||||||||||||
நாட்டுப்பண்: Gott erhalte Gott beschütze "கடவுளிடம் பெறு கடவுள் காக்க" | |||||||||||||||||||||||||
தலைநகரம் | வியன்னாவும் (முதன்மைத் தலைநகரம்)[1]புடாபெசுட்டும் | ||||||||||||||||||||||||
பேசப்படும் மொழிகள் | அலுவல்முறை: ஆத்திரேய இடாய்ச்சு, அங்கேரிய மொழி[2] அலுவல்முறையல்லாது:
செக், குரோவாசியம், இத்தாலி, போலியம், உரோமானி, உருமானியம், ருசின், செருபியம், சுலோவாக்கியம், சுலோவேனியம், உக்குரேனியம், இத்தியம்[3] | ||||||||||||||||||||||||
சமயம் | 1910 கணக்கெடுப்பு[4] பெரும்பான்மை: 76.6% கத்தோலிக்க திருச்சபை (64–66% இலத்தீனத் திருச்சபையினரும் 10–12% கீழைத் திருச்சபையினரும் இதில் அடங்குவர்.) சிறுபான்மையினர்:
8.9% சீர்திருத்தவாதம் (லூதரனியம், கால்வினிசம், ஒற்றைவாதம்), 8.7% செர்பிய பழமைவாதம், 4.4% யூதம், 1.3% முஸ்லிம் | ||||||||||||||||||||||||
மக்கள் | ஆம்மிரோ அங்கேரியர் | ||||||||||||||||||||||||
அரசாங்கம் | அரசியல்சட்ட முடியாட்சி, தாராளமய வல்லாண்மை, விரும்பிய ஒன்றிணைப்பு (இரட்டை முடியாட்சி மூலமாக) | ||||||||||||||||||||||||
பேரரசர்-அரசர் | |||||||||||||||||||||||||
• 1867–1916 | முதலாம் பிரான்சு யோசப்பு | ||||||||||||||||||||||||
• 1916–1918 | முதலாம் & நான்காம் சார்லசு | ||||||||||||||||||||||||
அமைச்சர்-தலைவர் | |||||||||||||||||||||||||
• 1867 | பிரெட்ரிக் வொன் பியெஸ்ட் (முதல்) | ||||||||||||||||||||||||
• 1918 | என்றிக் லாம்மாஸ்க் (கடைசி) | ||||||||||||||||||||||||
பிரதமர் | |||||||||||||||||||||||||
• 1867–1871 | குயுலா அந்த்ராசி (முதல்) | ||||||||||||||||||||||||
• 1918 | யனோசு அதிக் (கடைசி) | ||||||||||||||||||||||||
சட்டமன்றம் | ஆத்திரிய அரச மன்றம், அங்கேரி டயட் அவை | ||||||||||||||||||||||||
• மேலவை | எர்ரெனாசு, மேக்னெட்டுக்களின் அவை | ||||||||||||||||||||||||
• கீழவை | அப்ஜியோர்ட்நெதனாசு, அங்கேரி சார்பாளரவை | ||||||||||||||||||||||||
வரலாற்று சகாப்தம் | புதிய ஏகாதிபத்தியம்/முதலாம் உலகப் போர் | ||||||||||||||||||||||||
• 1867 சமரச உடன்பாடு | 1 மார்ச் 1867 | ||||||||||||||||||||||||
• செக்கோசிலோவாக்கிய விடுதலை | 28 அக்டோபர் 1918 | ||||||||||||||||||||||||
• இசுலோவன்கள், குரோசியர்கள், செர்பியர் நாடு விடுதலை | 29 அக்டோபர் 1918 | ||||||||||||||||||||||||
• பனத், பக்கா, பரண்யா செர்பியாவிடம் தோல்வி | 25 நவம்பர் 1918 | ||||||||||||||||||||||||
• கலைப்பு | 11 நவம்பர் 1918 | ||||||||||||||||||||||||
• கலைப்பு உடன்படிக்கைகள் [a] | 1919இலும் 1920இலும் | ||||||||||||||||||||||||
பரப்பு | |||||||||||||||||||||||||
1914 | 676,615 km2 (261,243 sq mi) | ||||||||||||||||||||||||
1918 | 681,727 km2 (263,216 sq mi) | ||||||||||||||||||||||||
மக்கள் தொகை | |||||||||||||||||||||||||
• 1914 | 52800000 | ||||||||||||||||||||||||
நாணயம் |
| ||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||
தற்போதைய பகுதிகள் | |||||||||||||||||||||||||
|
இதனை ஆப்சுபர்கு அரசமரபு ஆண்டு வந்தது. 1867ஆம் ஆண்டு சீர்திருத்தங்களின்படி ஆத்திரியாவும் அங்கேரியும் இணையானவை. வெளிநாட்டு விவகாரங்களும் படைத்துறையும் இணைமேற்பார்வையிலும் மற்ற அரசுத்துறைகள் தனித்தனியாகவும் இருந்தன.
ஆத்திரியா-அங்கேரி பல்தேசிய நாடாகவும் புவியின் வலிய நாடுகளில் ஒன்றாகவும் விளங்கியது. அக்காலகட்டத்தில் ஐரோப்பாவில் உருசியாவை அடுத்து இரண்டாவது மிகப்பெரும் நிலப்பரப்புடைய நாடாகவும் விளங்கியது; இதன் நிலப்பரப்பு 621,538 ச.கிமீ (239,977 ச மைல்).[6] மக்கள்தொகை அடிப்படையில் (உருசியாவையும் செருமனியையும் அடுத்து) மூன்றாவது பெரிய நாடாக இருந்தது. உலகளவில் அமெரிக்க ஐக்கிய நாடு, செருமனி, ஐக்கிய இராச்சியம் அடுத்து நான்காவது எந்திரத் தயாரிப்புத் தொழிலைக் கொண்டிருந்தது.[7] ஆத்திரியா-அங்கேரி மின்னாக்கப் பொறிகள், தொழிற்சாலை மின்சாதனங்கள், வீட்டு மின்சாதனப் பொருட்களின் உற்பத்தியிலும் ஏற்றுமதியிலும் உலகின் மூன்றாவதாக, அமெரிக்காவிற்கும் செருமனிக்கும் அடுத்து விளங்கியது.[8][9]
1878க்குப் பிறகு போசுனியாவும் எர்செகோனியாவும் ஆத்திரிய-அங்கேரி படைத்துறை மற்றும் குடிசார் ஆட்சியில் இருந்தது.[10] 1908இல் போசினியக் குழப்பம் ஏற்பட்டு இவை இணைக்கப்பட்டன.[11] முஸ்லிம் மக்கள்தொகை மிக்க போசுனியா இணைக்கப்பட்டதால் இசுலாம் ஓர் அலுவல்முறை நாட்டுச் சமயமாக ஏற்கப்பட்டது.[12]
முதலாம் உலகப் போரில் ஆத்திரிய-அங்கேரி மைய சக்திகளில் ஒன்றாக விளங்கிற்று. 1918இல் நவம்பர் 3ஆம் நாள் வில்லா ஜியுஸ்தி உடன்பாடு காணுகையில் பல்வேறு நாடுகளாக ஏற்கெனவே பிரிந்துவிட்டது. இந்தப் பேரரசின் தொடர்ச்சியாக அங்கேரி இராச்சியமும் (1920-46) முதல் ஆத்திரியக் குடியரசும் ஏற்கப்பட்டன. மேற்கு , கிழக்கு இசுலாவ்கள் ஒன்றிணைந்து முதல் செக்கோசுலோவியக் குடியரசு, இரண்டாம் போலந்து குடியரசு, யுகோசுலோவியக் குடியரசுகள் பிறந்தன. உரோமோனிய இராச்சியத்தின் நில உரிமைகளும் 1920இல் வெற்றி பெற்ற மற்ற நாடுகளால் ஏற்கப்பட்டன.