جېن اډمز
From Wikipedia, the free encyclopedia
لورا جېن اډمز (د ۱۸۶۰ ز کال د سپټمبر ۶مه – د ۱۹۳۵ز کال د مې ۲۱مه) یوه امریکايۍ ټولنیزه فعاله، اصلاح غوښتونکې، ټولنپوهه، دولتي مدیره او لیکواله وه. اغلې اډمز د ټولنیز کار او په متحدو ایالتونو کې د ښځو د رایې د حق ترلاسه کولو په تاریخ کې تر ټولو مهمه رهبره او د نړیوالې سولې ملاتړې وه. دې په امریکا کې د یوه مشهور هستوګنیز کور «شیکاګو هال هوز» بنسټ کېښود. په ۱۹۱۰ ز کال کې «یېل پوهنتون» د هنرونو په برخه کې افتخاري ماسټري ورکړه او لومړنۍ ښځه شوه چې له دغه پوهنتون نه یې افتخاري سند ترلاسه کړ. اغلې اډمز په ۱۹۲۰ ز کال کې د امریکا د مدني آزادیو د اتحادیې (ACLU) له بنسټګرانو نه هم وه. [7][8][9][10][11][12][13][14][15]
جېن اډمز | |
---|---|
د شخص معلومات | |
زیږون نوم | |
پيدايښت | |
مړینه | 22 مې 1935 (75 کاله)[1][2][3][4] شیکاګو [5] |
د مړینې لامل | |
تابعیت | د امریکا متحده ایالات [6] |
عملي ژوند | |
کار/مسلک | |
کاروونکي ژبه(ي) | |
د کړنې څانګه | فلسفه |
تحریک | سوله غوښتنه سوسیالیزم د ښځو له خوا د رایو ورکولو حق د ښځو حقونه |
لاسليک | |
ويبپاڼه | |
مخ پر IMDB مخونو | |
سمول |
اډمز لومړنۍ امریکايۍ ښځه وه چې په ۱۹۳۱ ز کال کې یې «د سولې په برخه کې د نوبل نړیواله جایزه» وګټله. دا په متحدو ایالتونو کې د ټولنیزې همکارۍ د مسلک بنسټګره هم بلل کېږي. اډمز په متحدو ایالتونو کې یوه راډیکال پراګماسټیکه او لومړۍ «عمومي فیلسوفه» وه. دا په ۱۹۳۵ ز کال کې د مړینې پر مهال په متحدو ایالتونو کې یوه تر ټولو پېژندل شوې څېره وه. [16][17][18]
کله چې د پرمختګ غوښتنې په دوره کې د «ټورډو روزوېلټ» او «ووډرو وېلسن» په څېر ولسمشرانو ځانونه اصلاح غوښتونکي او ټولنیز فعالان معرفي کول، اډمز له ډېرو مشهورو اصلاح غوښتونکو نه وه. دې له امریکا سره د هغو موضوعاتو په څېړنه او تمرکز کې مرسته وکړه، چې میندې اندېښمنوي؛ لکه: د ماشومانو اړتیاوې، ځايي عامه روغتیا او نړیواله سوله. اډمز په خپله مقاله کې چې عنوان یې «په ښاري حکومتولۍ کې د ښځو ګټه» ده، د دولت او کورنۍ تر منځ اړیکې ته اشاره کړې او وايي چې : د ماشومانو د ښوونځیو او روغتیا په څېر دولتي ادارې په خصوصي برخه کې د ښځو د دودیز رول د را ژوندي کولو فرصتونه دي. دا هغه موضوعات وو چې ښايي ښځې تر نرانو ډېرې پرې پوهېدې، ځکه نو ښځو د خپلو نظرونو د ښه بیان لپاره رایې ته اړتیا لرله. دې وویل چې که ښځې د خپلو ټولنو د پاکوالي او د ژوند لپاره د غوره ځایونو د رامنځته کولو مسؤلې وي، د دغه کار لپاره باید رایه ورکړي. اډمز د منځنۍ کچې ښځو لپاره پر یوه بېلګه بدله شوه او ښځو د خپلو ټولنو د پرمختګ لپاره داوطلب فعالیتونه پيل کړل. [19][20]