पाकिस्तान
भारतको पश्चिममा अवास्थित एउटा इस्लामी गणतन्त्र / From Wikipedia, the free encyclopedia
पाकिस्तान वा इस्लामी गणतन्त्र पाकिस्तान (उर्दु: इस्लामी जम्हूरि-ए पाकिस्तान) भारतको पश्चिममा अवास्थित एउटा इस्लामी गणतन्त्र हो। यहाँको प्रमुख भाषाहरू उर्दु, पन्जाबी, सिन्धी, बलुची र पस्तो हुन। राजधानी इस्लामाबाद र अन्य महत्त्वपूर्ण सहर कराँची र लाहोर हो। पाकिस्तानमा चार प्रान्त छन् : पन्जाब, सिन्ध, बलुचिस्तान र खैबर पख्तुनख्वा, यस लगायात पाक अधिकृत कश्मीर, गिल्गित बस्तिस्तान र इस्लामाबाद राजधानी क्षेत्र पनि पाकिस्तानमा रहेका छन्।
इस्लामिक गणतन्त्र पाकिस्तान اسلامی جمہوریۂ پاکستان इस्लामी जम्हूरि-ए पाकिस्तान | |
---|---|
राष्ट्रिय गान: कौमे तराना | |
गाढा हरियो रंगमा पाकिस्तानक गठन क्षेत्र, हलुका हरियो रंगमामा दावा गरिएको, तर अनियन्त्रित क्षेत्र | |
राजधानी | इस्लामावाद |
सबैभन्दा ठुलो सहर | कराची |
आधिकारिक भाषाहरू | उर्दु अङ्ग्रेजी |
मान्यता प्राप्त आञ्चलिक भाषाहरू | बलोची, पाष्तो, पन्जाबी, सराइकी, सिन्धी[2] |
रैथाने(हरू) | पाकिस्तानी |
सरकार | सङ्घीय संसदीय गणतन्त्र |
ममनुन हुसैन | |
मियाँ नवाज शरिफ | |
तसादक हुसैन | |
• सिनेटको अध्यक्ष | नयर हुसैन बुखारी |
• राष्ट्रिय संसदक सभामुख | आयाज सदिक |
व्यवस्थापिका | मजलिस-ए-शूरा |
सिनेट | |
राष्ट्रिय संसद | |
स्थापना | |
• पाकिस्तानक अवधारणा | २९ दिसम्बर १९३० |
• पाकिस्तान घोषित | २८ जनवरी १९३३ |
• पाकिस्तान बिद्रोह | २३ मार्च १९४० |
• स्वतन्त्र | बेलायत सँ |
• स्वतन्त्र घोषित | १४ अगस्त १९४७ |
• इस्लामिक गणतन्त्र | २३ मार्च १९५६ |
क्षेत्रफल | |
• जम्मा | ७,९६,०९५ किमी२ (३,०७,३७४ वर्ग माइल) (36th) |
• पानी (%) | 3.1 |
जनसङ्ख्या | |
• 2011 अनुमानित | 177,100,000[3] (6th) |
• 1998 जनगणना | 132,352,279[4] |
• घनत्व | २१४.३ /किमी2 (५५५.० /वर्ग माइल) (55th) |
कुल ग्राहस्थ उत्पादन (क्रय शक्ति समता) | 2011 लगत |
• जम्मा | $482.913 billion[5] |
• प्रति व्यक्ति | $2,851[5] |
कुल ग्राहस्थ उत्पादन (साङ्केतिक) | 2011 लगत |
• जम्मा | $202.831 billion[5] |
• प्रति व्यक्ति | $1,197[5] |
मानव विकास सूचकाङ्क (2018) | 0.560[6] मध्यम · 152nd |
मुद्रा | पाकिस्तानी रुपी (Rs.) (पिकेआर) |
समय क्षेत्र | अन्तर्राष्ट्रिय प्रमाणिक समय+५ (पिएसटि) |
• ग्रीष्मकालीन (दिवाप्रकाश समय बचत) | अन्तर्राष्ट्रिय प्रमाणिक समय+६ (पिएसटि) |
सडक प्रयोग | बामा [7] |
टेलिफोन कोड | +९२ |
आइएसओ ३१६६ सङ्केत | पीके |
इन्टरनेट डोमेन | डटपीके |
पाकिस्तानको जन्म सन् १९४७ मा भारतको विभाजनको परिणाम स्वरूप भएको थियो। सर्वप्रथम सन् १०३० मा कवि मुहम्मद इकबालले दुई-राष्ट्र सिद्धान्तको उल्लेख गरेका थिए। उनले भारतको उत्तर-पश्चिममा सिन्ध, बेलुचिस्तान, पन्जाब तथा अफगानलाई मिलाएर एक नयाँ राष्ट्र बनाउने कुरा गरेका थिए। सन् १९३३ मा क्याम्ब्रिज विश्वविद्यालयका विद्यार्थी चौधरी रहमत अलीले पन्जाब, सिन्ध, कश्मीर तथा बेलुचिस्तानका बासिन्दाहरूको लागि पाक्स्तान (जुन पछि पाकिस्तान बन्यो) शब्दको सृजना गरे। सन् १९४७ देखि १९७२ सम्म पाकिस्तान दुई भागहरूमा बाडी रह्यो - पूर्वी पाकिस्तान र पश्चिमी पाकिस्तान। डिसेम्बर, सन् १९७१ मा भारतसँग भएको लडाइँको परिणाम स्वरुप पूर्वी पाकिस्तान बङ्गलादेश बन्यो र पश्चिमी पाकिस्तान पाकिस्तान भएर रहयो।
पाकिस्तान संयुक्त राष्ट्र, साङ्घाई सहयोग सङ्गठन, इस्लामी सहयोग सङ्गठन, राष्ट्रमण्डल, दक्षिण एसियाली क्षेत्रीय सहयोग सङ्गठन, सार्क इस्लामी सैन्य गठबन्धन, को सदस्य हुन्।