Оман
From Wikipedia, the free encyclopedia
Ома́н, бүтэн нэрээрээ Оманы Султант Улс — Өрнөд Азид оршдог бүрэн эрхт улс юм.
Оманы Султант Улс | |
---|---|
Төрийн дуулал: نشيد السلام السلطاني "ас-Салам ас-Султани" "Султаны ёсолгоо" | |
Нийслэл ба томоохон хот | Маскат 23°35′20″N 58°24′30″E |
Албан ёсны хэл | Араб хэл[1] |
Шашин (2020) |
|
Ард түмний нэршил | Оманчууд |
Төр засаг | Нэгдмэл Исламын хэмжээгүй эрхт хаант засаг |
• Султан | Хейсам бен Тарик |
• Хунтайж | Тейязин бин Хейсам |
Хууль тогтоох байгууллага | Оманы Зөвлөл |
• Дээд танхим | Төрийн зөвлөл (Мажлис аль-Давла) |
• Доод танхим | Зөвлөлдөх Ассамблей (Мажлис аль-Шура) |
Түүх | |
• Азд омгийн нүүдэл | 130 |
• Аль-Жуланда | 629 |
• Имамат улс байгуулагдав[3] | 751 |
• Набаны улс | 1154 |
• Португалын Оман | 1507–1656 |
• Ярубын улс | 1624 |
• Аль-Саидын угсаа | 1744 |
• Маскат-Оман | 1 сарын 8, 1856 он |
• Жабал-Ахдарын дайн | 1954–1959 |
• Дофарын бослого | 1963 оны 6 сарын 9 – 1976 оны 3 сарын 11 |
• Оманы Султант Улс | 8 сарын 9, 1970 он |
• НҮБ-д элсэв | 10 сарын 7, 1971 он |
• Одоогийн үндсэн хууль | 1 сарын 6, 2021 он[4] |
Газар нутаг | |
• Нийт | 309,500 км2 (70) |
• Усны эзлэх талбай (%) | бага |
Хүн ам | |
• 2021 тооцоо | 4,520,471[5][6] (125) |
• 2010 тооллого | 2,773,479[7] |
• Нягтаршил | 15/км2 (177) |
ДНБ (ХАЧТ) | 2022 тооцоо |
• Нийт | ▲ $165.947 тэрбум[8] (78) |
• Нэг хүнд ноогдох | ▲ $35,286 (71) |
ДНБ (нэрлэсэн) | 2022 тооцоо |
• Нийт | ▲ $110.127 тэрбум[9] (66) |
• Нэг хүнд ноогдох | ▲ $23,416 (55) |
ОТББИ (2018) | 30.75[10] дундаж |
ХХИ (2021) | ▲ 0.816[11] маш өндөр · 54 |
Мөнгөний нэгж | Оманы риал (OMR) |
Цагийн бүс | UTC+4 (GST) |
Огнооны формат | өө.сс.жжжж |
Жолооны тал | баруун |
Утасны томьёо | +968 |
Домэйн нэр | .om, عمان. |
Вэбсайт www.oman.om |
Оман Арабын тэнгис болон Оманы буланд гарцтай. Хуурай газраар Эмирт Араб, Саудын Араб, Йементэй хиллэдэг. Ормузын хоолойн тал хагасыг хянаж, Иран, Пакистантай усаар хиллэнэ. Мусандам хойг нь үндсэн биеэс тусдаа оршдог.
309 мянган км² газар, 4.6 сая хүн амтай. Маскат нийслэлтэй, Сиб, Низва зэрэг хоттой.
Тэнгисийн эрэг, цөл бүхий Оманд араб угсаатан голлон амьдардаг. Хүн амын тал хувь нь Оманы иргэн, тал нь гадаад улсын иргэн байна. Албан бичигт араб хэлийг хэрэглэнэ. Лал шашны ибадит урсгал зонхилдог ганц орон юм.
Оманд эртнээс хүн амьдарсан ба нутгийн гүнд овог аймаг буюу шашны тэргүүн имамын мэдлийн улс, харин эргээр худалдаачин буюу султаны улс оршин байв. 17-р зуунаас Оманы султан хүчирхэгжиж Португал, Британитай зэрэгцэн газар тэнгис гатлан газар колоничлох болсон ба Дорнод Африкийн Занзибарт султан амьдран суужээ. Маскат худалдааны боомт байсаар байв. 1959 онд султан улсын цор ганц удирдагч болсон. Оман Британийн дэмжлэгийг авсан, уламжлалт харилцаатай. Хэмжээгүй эрхт хаант засагтай. Кабус султан 1970 оноос хойш төр барьж, парламентат ёсыг үүсгэж, эдийн засгийг чөлөөлжээ. Оман газрын тос экспортолдог, өндөр орлоготой орон юм.
Хадмал толь | |
Монгол бичиг | Оман кирил |
---|---|
Араб үсэг | عمان араб → Уман |
Латин үсэг | Oman англи |
Кирил үсэг | Оман орос |