زبان اسپانیایی
زبانی رومیتبار در اسپانیا، آمریکای مرکزی و جنوبی قسمتی از اروپا کشور سویمی / From Wikipedia, the free encyclopedia
زبان اسپانیایی (español) که به نامهای اسپانیولی، کاستیایی و کاستیلی (castellano) نیز شناخته میشود، یک زبان طبیعی از خانواده زبانی هندواروپایی شاخه زبانهای رومی است که از شبهجزیره ایبری در اروپا ریشه گرفته و امروزه با داشتن نزدیک به ۵۰۰ میلیون گویشور بومی (بیشتر در اسپانیا و قاره آمریکا)، یک زبان جهانی است. اسپانیایی از نظر شمار گویشوران بومی دومین زبان جهان، پس از چینی ماندارین،[4][5] و از نظر شمار کل گویشوران چهارمین زبان جهان، پس از انگلیسی، چینی ماندارین و هندی است.
اسپانیایی | |
---|---|
کاستیایی، کاستیلی | |
español castellano | |
منطقه | اسپانیا، آمریکای اسپانیاییزبان، گینه استوایی |
قومیت | هیسپانیکها
|
شمار گویشوران | ۴۸۹ میلیون گویشور بومی (۲۰۲۰)[1] ۷۵ میلیون گویشور دوم + ۲۲ میلیون زبانآموز[1] |
گونههای نخستین | لاتین باستان
|
لاتین (الفبای اسپانیایی) بریل اسپانیایی | |
اسپانیایی اشاره | |
وضعیت رسمی | |
زبان رسمی در | |
زبان اقلیت شناختهشده در | |
تنظیمشده توسط | انجمن آکادمیهای زبان اسپانیایی (آکادمی سلطنتی اسپانیا و ۲۲ آکادمی ملی دیگر) |
کدهای زبان | |
ایزو ۱–۶۳۹ | es |
ایزو ۲–۶۳۹ | spa |
ایزو ۳–۶۳۹ | spa |
گلاتولوگ | stan1288 [3] |
زبانشناسی | 51-AAA-b |
اسپانیایی زبان رسمی.
اسپانیایی یک زبان رسمی.
غیررسمی ولی زبان بیش از ۲۰٪ از جمعیت. | |
این نوشتار شامل نمادهای آوایی آیپیای است. بدون پشتیبانی مناسب تفسیر، ممکن است علامتهای سوال، جعبه یا دیگر نمادها را جای نویسههای یونیکد ببینید. |
اسپانیایی عضو گروه زبانهای ایبرو-رومی از خانواده زبانهای هندواروپایی است. این زبان پس از فروپاشی امپراتوری روم غربی در سده پنجم میلادی از چندین گویش لاتین عامیانه در ایبری شکل گرفت. کهنترین متون لاتین با ردپایی از اسپانیایی در شمال ایبری در سده نهم پدید آمدهاند[6] و نخستین استفاده منظم نوشتاری از این زبان در تولدو، یک شهر برجسته در پادشاهی کاستیا، در سده سیزدهم رخ داد. از سال ۱۴۹۲، زبان اسپانیایی به نایبالسلطنههای امپراتوری اسپانیا، به ویژه به قاره آمریکا و همچنین سرزمینهایی در آفریقا، اقیانوسیه و فیلیپین منتقل شد.[7]
ماریو پی، زبانشناس ایتالیایی-آمریکایی، طی پژوهشی در سال ۱۹۴۹ با بررسی مقایسه واجشناسی، تصریف، نحو، واژگان و آهنگ زبانهای رومی و لاتین دریافت که اسپانیایی از نزدیکترین زبانهای رومی به لاتین است (۲۰٪ تفاوت) و در میان این زبانها فقط ساردینیایی (۸٪ تفاوت) و ایتالیایی (۱۲٪ تفاوت) به لاتین نزدیکترند.[8] حدود ۷۵٪ از واژگان اسپانیایی نوین از لاتین میآیند که این شامل وامواژههای لاتین از یونانی باستان نیز میشود. اسپانیایی از آغاز با عربی در تماس بودهاست و به دلیل رخدادهای دوره اندلس، حدود ۸٪ از واژگان آن دارای ریشه عربی هستند.[9] اسپانیایی همچنین از زبانهای باسکی، ایبریایی، سلتیبری، ویزیگوتی و سایر زبانهای همسایه ایبرو-رومی تأثیر پذیرفتهاست.[10] علاوه بر این، اسپانیایی واژگانی از زبانهای دیگر، به ویژه سایر زبانهای رومی (فرانسوی، ایتالیایی، رومی اندلسی، پرتغالی، گالیسی، کاتالان، اکسیتان و ساردینیایی) و همچنین زبانهای کچوا، ناهواتل و سایر زبانهای بومی قاره آمریکا جذب کردهاست.[11]
اسپانیایی یکی از شش زبان رسمی سازمان ملل است و توسط اتحادیه اروپا، سازمان کشورهای آمریکایی، اتحادیه کشورهای آمریکای جنوبی، جامعه کشورهای آمریکای لاتین و کارائیب، اتحادیه آفریقا و بسیاری از سازمانهای بینالمللی دیگر به عنوان زبان رسمی مورد استفاده قرار میگیرد.[12]
زبان اسپانیایی با وجود شمار بالای گویشوران، در نوشتار علمی برجسته نیست، اگرچه در علوم انسانی کارکرد بهتری دارد.[13] تقریباً ۷۵٪ از تولیدات علمی به زبان اسپانیایی به سه حوزه موضوعی علوم اجتماعی، علوم پزشکی و علوم انسانی/هنر تقسیم میشوند. اسپانیایی پس از انگلیسی و ماندارین سومین زبان پر کاربرد در اینترنت است.[14]