Konfuzianismo
From Wikipedia, the free encyclopedia
Konfuzianismoa (txinera tradizionalaz, 儒學; erraztutako txineraz, 儒学; pinyinez, Rúxué), batzuetan Konfuzionismoa ere deitua, Antzinako Txinako etika eta filosofia sistema da, Konfuzio jakintsu eta filosofo txinatarren irakaspenetatik garatua eta kosmogonia, gizartearen ordena, aginte, moral eta metafisikari buruzkoa.[1]
Konfuzianismo | |
---|---|
Datuak | |
Mota | philosophical movement (en) eta erlijioa |
Osatuta | Confucianism in Indonesia (en) Confucianism in Japan (en) Korean Confucianism (en) Neokonfuzianismo Three Essentials and Five Virtues (en) Three virtues of Confucianism (en) |
Sortzailea |
Bere garaian, zatiketa, gerra eta indarraren legea nagusi ziren feudalismo dekadente hartan, bizikidetza harmoniatsuaren giltzarriak erakutsi zituen: elkarren maitasuna, gizatiartasuna, apaltasuna, arlo guztietan neurritasuna, egiazko tradizioarekiko errespetua.[2] Haren helburu nagusia etika sekularrean gizabanako zibilizatuaren garapena da: horrek gizarte zibilizatua eta, azkenean, munduko bakea, ekarriko luke. Pentsamendu ia erlijioso horrek eragin itzela izan du Ekialdeko Asian (Txina, Japonia, Korea eta Vietnamgo kulturetan bereziki)[3] XXI. mendera arte. Konfuzianismoaren filosofien kanona Lau Liburuek osatzen dute.
Konfuzianismoak jaso eta eratu zuen txinatar tradizio ortodoxoa. Horregatik, arrakasta handia izan zuen, eta ondorengo historian zehar ofizialki onartuta egon da, Mao Zedongek kondenatu zuen arte.[4]