Àjàkáyé-àrùn
From Wikipedia, the free encyclopedia
Àjàkáyé-àrùn (pandemia láti inú èdè Greek tó túnmọ̀ sí "gbogbo" àti "ènìyàn") jẹ ìbújáde àkóràn àrùn kan ti o nlọ kaa kiri orílẹ̀-èdè tàbí ẹkùn tí ó ju ẹyọkan lọ. Yíyára tànkálẹ̀ àrùn laarin ọ̀pọ̀ ènìyàn ní agbegbè tàbí ẹkùn fún ìwọ̀nba ìgbà diẹ ni wọ́n npe ni "àjàkálẹ̀-àrùn" (epidemic).[1] Ìtànkálẹ̀ àrùn tí ó jẹ́ wípé o ní iye ìwọ̀nba àwọn ènìyàn tí wọ́n ko o ni wọ́n ń pè ní "endemic" ki i se àjàkálẹ̀-àrùn tókárí-ayé. Àrùn endemic tí ó jẹ́ wípé o ní iye àwọn ènìyàn tí wọ́n ko o tí kì í ṣe wípé ó tàn kaa kiri bi àjàkálẹ̀-àrùn ti o ma n ṣẹyọ ní àkókò ni a le yà sọ́tọ̀ nítorí pé àwọn àrùn bayi i ma n wáyé leekanna ni àwọn ẹkùn tí ó tóbi ní àgbáyé sùgbọ́n wọ́n ki i ràn kaa kiri àgbáyé.
Àyọkà yìí jẹ mọ́ nípa Àjàkáyé-àrùn. Ó yàtọ̀ sí Àjàkálẹ̀-àrùn.