Trận Gaugamela
From Wikipedia, the free encyclopedia
Trận Gaugamela (tiếng Hy Lạp: Γαυγάμηλα) còn gọi là trận Arbela, diễn ra vào ngày 1 tháng 10 năm 331 trước Công nguyên, giữa liên quân Hy Lạp do vua xứ Macedonia Alexandros III chỉ huy với quân đội Ba Tư do hoàng đế Darius III chỉ huy. Đây là trận đánh lớn nhất trong cuộc chiến chinh phục đế quốc Ba Tư của Alexandros và cũng là một trận đánh tiêu biểu cho tài nghệ quân sự của ông và đạo quân thiện chiến của mình. Đồng thời, trận chiến cũng là cuộc đọ sức nảy lửa cuối cùng quyết định sự sụp đổ của đế quốc Ba Tư dưới triều Achaemenes.
Trận Gaugamela | |||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Một phần của Những cuộc chinh phạt của Alexandros Đại Đế | |||||||||
Trận Gaugamela, thảm thêu Flanders, nửa đầu thế kỷ 18. | |||||||||
| |||||||||
Tham chiến | |||||||||
Macedonia, các đồng minh Hy Lạp |
Ba Tư, lính đánh thuê Hy Lạp | ||||||||
Chỉ huy và lãnh đạo | |||||||||
Alexandros Đại đế và các tướng lĩnh khác |
Darius III và các tướng lĩnh khác | ||||||||
Lực lượng | |||||||||
47.000[2][3] |
52.000 (Delbrück)[4] tới 120.000 (Thomas Harbottle)[3] 94.000-106.000 | ||||||||
Thương vong và tổn thất | |||||||||
100 bộ binh, 1.000 kỵ binh, (Arrian), 300 bộ binh(Quintus Curtius Rufus), 500 bộ binh (Diodorus Siculus) |
40.000 (Quintus Curtius Rufus), hơn 300.000 bị bắt sống[6] |
Darius III đã dự định tận dụng ưu thế quân số của kỵ binh Ba Tư để bọc sườn quân Hy Lạp từ hai phía. Để đối chọi với tình huống này, Alexandros cho quân di chuyển theo đội hình nghiêng, nghĩa là tập trung hết sức mạnh tấn công vào cánh phải. Quân Ba Tư đã tấn công cánh phải Hy Lạp nhưng bị đẩy lùi. Thừa thắng, Alexandros đã xua đội cận vệ tinh nhuệ xông lên đánh thủng chiến tuyến của Ba Tư. Sau đó, ông lao về trung quân Ba Tư và tấn công dữ dội vào vua Ba Tư, buộc Darius phải bỏ chạy giống như ở trận Issus trước đó.[1]
Trong khi ấy quân Ba Tư không phải là không có thắng lợi. Họ đánh bại cánh trái của Hy Lạp và tấn công doanh trại của đối phương. Quân kỵ binh Ba Tư ở trung quân đã lợi dụng lỗ hổng giữa trận tuyến Hy Lạp và tấn công, nhưng bị tuyến quân thứ hai của Hy Lạp đánh lui. Tuy nhiên, quân Ba Tư đã không thể kháng cự sau khi nhà vua rút chạy. Quân Ba Tư không chỉ bị thương vong lớn trong trận đánh, mà còn hao tổn rất nhiều do sự truy kích của người Hy Lạp sau đó.[1]