Tiền giấy
From Wikipedia, the free encyclopedia
Tiền giấy, (hoặc tiền mặt) thường được gọi là giấy bạc ngân hàng (Tiếng Anh: banknote, bill, paper money, note), là một công cụ có thể chuyển nhượng được, một kỳ phiếu do một ngân hàng phát hành phải trả cho người cầm nó, được sử dụng làm tiền tệ, và theo nhiều phạm vi pháp lý, được sử dụng làm tiền tệ chính thức.[1] Cùng với tiền kim loại, tiền giấy tạo thành các hình thức tiền mặt của tất cả các loại tiền tệ hiện đại. Ngoại trừ các loại tiền làm bằng kim loại quý có giá trị cao để kỷ niệm và không đưa vào lưu thông, tiền xu kim loại thường được sử dụng cho các đơn vị tiền tệ có giá trị thấp hơn còn tiền giấy được sử dụng cho những mệnh giá cao hơn.
Ban đầu, giá trị của tiền được xác định bởi giá trị nội tại (giá trị thực chất) mà đồng tiền đó được đúc, như bạc hay vàng. Tuy nhiên, mang theo trong người nhiều kim loại quý như thế thường phiền toái và rất nguy hiểm. Để thay thế, tiền giấy đã được phát hành. Trong thuật ngữ tài chính, một tờ giấy bạc là một tờ giấy hứa trả cho người nào đó tiền. Ban đầu, các đồng giấy bạc là một lời hứa trả cho người mang nó một khoản kim loại quý được chứa trong các kho ngầm ở đâu đó. Bằng cách này, giá trị của kim loại được chứa ở kho (thường là tiền kim loại bằng bạc hoặc vàng) đã ủng hộ giấy bạc có thể chuyển đổi quyền sở hữu để đổi lấy hàng hóa hoặc dịch vụ.
Ngày nay, hầu hết các loại tiền tệ quốc gia không có sự hỗ trợ của kim loại quý hoặc hàng hóa và chỉ có giá trị bằng fiat. Ngoại trừ các vấn đề kim loại quý hoặc giá trị cao không được lưu hành, tiền xu được sử dụng cho các đơn vị tiền tệ có giá trị thấp hơn, trong khi tiền giấy được sử dụng cho các giá trị cao hơn.
Ở Trung Quốc vào thời nhà Hán, giấy bạc xuất hiện vào năm 118 trước Công nguyên và được làm bằng da.[2] Rome có thể đã sử dụng một chất nhẹ bền làm giấy bạc vào năm 57 sau Công nguyên đã được tìm thấy ở Luân Đôn.[3] Tuy nhiên, Carthage được cho là đã phát hành tiền giấy bằng giấy da hoặc da trước năm 146 trước Công nguyên. Do đó Carthage có thể là nơi sử dụng kỳ phiếu nhẹ lâu đời nhất.[4][5][6] Tờ tiền đầu tiên được biết đến lần đầu tiên được phát triển ở Trung Quốc trong triều đại nhà Đường và nhà Tống, bắt đầu từ thế kỷ thứ 7. Nguồn gốc của nó là trong biên lai ký gửi của thương nhân trong triều đại nhà Đường (618–907), vì các thương gia và người bán buôn muốn tránh khối lượng lớn tiền đúc bằng đồng trong các giao dịch thương mại lớn.[7][8][9] Trong triều đại nhà Nguyên (1271–1368), tiền giấy được Đế chế Mông Cổ sử dụng. Ở châu Âu, khái niệm tiền giấy lần đầu tiên được đưa ra vào thế kỷ 13 bởi những nhà thám hiểm như Marco Polo,[10][11] với tiền giấy châu Âu xuất hiện vào năm 1661 ở Thụy Điển.
Tiền giấy giả là một thách thức cố hữu trong việc phát hành tiền tệ. Điều này được chống lại bằng các biện pháp chống giả trong cách in tiền giấy. Chống vấn nạn làm giả tiền giấy và séc là động lực chính thúc đẩy sự phát triển của các phương pháp in bảo mật trong những thế kỷ gần đây.