Songtsen Gampo
From Wikipedia, the free encyclopedia
Songtsen Gampo (chữ Tạng: སྲོང་བཙན་སྒམ་པོ།; chữ Hán: 松贊干布, bính âm: Sōngzàn Gānbù, Hán Việt: Tùng Tán Cán Bố, 605?–649) là vị vua thứ 33 của người Tạng tại thung lũng Yarlung, ông đã thống nhất các bộ tộc người Tạng và trở thành Tán phổ (Hoàng đế) đầu tiên của Đế quốc Thổ Phồn.
Songtsen Gampo སྲོང་བཙན་སྒམ་པོ། | |||||
---|---|---|---|---|---|
Tán phổ Thổ Phồn | |||||
Tán phổ Thổ Phồn | |||||
Trị vì | 618? – 649 | ||||
Tiền nhiệm | Namri Songtsen (Triều đại Yarlung) | ||||
Kế nhiệm | Mangsong Mangtsen | ||||
Thông tin chung | |||||
Sinh | 605? Meldro, Thổ Phồn | ||||
Mất | 649 Lhünzhub, Thổ Phồn | ||||
An táng | Thung lũng Chongye, Qonggyai | ||||
Thê thiếp | Belmoza Tritsün Gyamoza Mongza Minyakza | ||||
Hậu duệ | Gungri Gungtsen | ||||
| |||||
Triều đại | Thổ Phồn | ||||
Thân phụ | Namri Songtsen | ||||
Thân mẫu | Driza Tökarma | ||||
Tôn giáo | Phật giáo Tây Tạng |
Songtsen Gampo được xem là quân chủ vĩ đại nhất của người Tạng, ngoài việc mở rộng lãnh thổ, ông đã rời đô về Lhasa (thủ phủ của Tây Tạng cho đến ngày nay), thiết lập hệ thống luật pháp, chính trị, quân sự và kinh tế, tạo nền móng vững chắc cho sự thịnh vượng của Thổ Phồn. Ông được xem là người đã đem Phật giáo đến Tạng và đóng vai trò quan trọng trong sự ra đời của chữ Tạng, giúp tiếng Tạng trở thành ngôn ngữ nói và viết chính thức tại cao nguyên Thanh Tạng.
Năm sinh và năm lên ngôi của Songtsen Gampo chưa được làm rõ, quan điểm được đồng nhất là ông sinh vào năm Sửu, tức là một trong những năm: 557, 569, 581, 593, 605 hoặc 617 [1]. Ông được cho là đã lên ngôi vào năm 12 tuổi, theo đó ông lên ngôi muộn nhất vào khoảng năm 629 [2][3].