Lãnh địa Giáo hoàng
lãnh thổ Công giáo ở Bán đảo Ý / From Wikipedia, the free encyclopedia
Lãnh địa Giáo hoàng hay Nhà nước Giáo hoàng (tiếng Ý: Stato Pontificio; tiếng Anh: Papal States), tên gọi chính thức là Nhà nước Giáo hội hay Quốc gia Giáo hội (tiếng Ý: Stato della Chiesa, phát âm tiếng Ý: phát âm tiếng Ý: [ˈstaːto della ˈkjɛːza, ˈkjeː-]; tiếng Latinh: Status Ecclesiasticus;[1] cũng là Dicio Pontificia; tiếng Anh: State of the Church), là một lãnh thổ ở Bán đảo Ý nằm dưới quyền cai trị trực tiếp của Giáo hoàng từ năm 756 đến năm 1870.[2] Đây là một trong những quốc gia lớn nhất từng tồn tại trên Bán đảo Ý từ thế kỷ VIII cho đến khi Vương quốc Sardegna thống nhất bán đảo này bằng cách chinh phục và kết thúc vào năm 1861 và dứt điểm vào năm 1870 để lập ra Vương quốc Ý.
Quốc gia Giáo hội
|
|||||||||||||||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Tên bản ngữ
| |||||||||||||||||||||||||||
754–1870 Những gián đoạn: 1798–1799, 1809-1814 và 1849 | |||||||||||||||||||||||||||
Bản đồ Lãnh địa Giáo hoàng năm 1815 sau các cuộc chiến tranh của Napoléon | |||||||||||||||||||||||||||
Bản đồ Lãnh địa Giáo hoàng năm 1700 | |||||||||||||||||||||||||||
Tổng quan | |||||||||||||||||||||||||||
Thủ đô | Roma | ||||||||||||||||||||||||||
Ngôn ngữ thông dụng | Tiếng Latinh, tiếng Ý, tiếng Occitan | ||||||||||||||||||||||||||
Tôn giáo chính | Công giáo La Mã | ||||||||||||||||||||||||||
Chính trị | |||||||||||||||||||||||||||
Chính phủ | Quân chủ tuyển cử chuyên chế thần quyền | ||||||||||||||||||||||||||
Giáo hoàng | |||||||||||||||||||||||||||
• 754–757 | Stêphanô II (đầu tiên) | ||||||||||||||||||||||||||
• 1846–1870 | Piô IX (cuối cùng) | ||||||||||||||||||||||||||
Hồng y Quốc vụ khanh | |||||||||||||||||||||||||||
• 1551–1555 | Girolamo Dandini (đầu tiên) | ||||||||||||||||||||||||||
• 1848–1870 | Giacomo Antonelli (cuối cùng) | ||||||||||||||||||||||||||
Lịch sử | |||||||||||||||||||||||||||
Lịch sử | |||||||||||||||||||||||||||
• Thành lập | 754 | ||||||||||||||||||||||||||
781 | |||||||||||||||||||||||||||
• Hiệp ước Venice (Độc lập khỏi Đế quốc La Mã Thần Thánh) | 1177 | ||||||||||||||||||||||||||
• Sụp đổ (lần đầu) | 15 tháng 2 năm 1798 | ||||||||||||||||||||||||||
• Tuyên bố Dinh Schönbrunn | 17 tháng 5 năm 1809 | ||||||||||||||||||||||||||
• Sụp đổ (lần hai) | ngày 20 tháng 9, 1870 | ||||||||||||||||||||||||||
11 tháng 2 năm 1929 | |||||||||||||||||||||||||||
Kinh tế | |||||||||||||||||||||||||||
Đơn vị tiền tệ | Scudo Lãnh địa Giáo hoàng (tới năm 1866) Lira Lãnh địa Giáo hoàng (1866–1870) | ||||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||||
Hiện nay là một phần của | Pháp Ý Thành Vatican |
Trong thời kỳ Phục hưng, lãnh thổ của giáo hội đã mở rộng rất nhiều và Giáo hoàng trở thành một trong những nhà cai trị thế tục quan trọng nhất của Ý cũng như người đứng đầu Giáo hội. Ở thời kỳ đỉnh cao của mình, Lãnh địa Giáo hoàng đã bao phủ hầu hết các vùng Lazio (bao gồm cả Rome), Marche, Umbria và Romagna và một phần của Emilia thuộc nước Ý hiện nay. Những tài sản này được coi là biểu hiện của quyền lực nhất thời của Giáo hoàng, trái ngược với quyền lực tối cao trong giáo hội của ngài.
Tuy nhiên, đến năm 1861, phần lớn lãnh thổ của Lãnh địa Giáo hoàng đã bị Vương quốc Ý của Victor Emmanuel II chinh phục. Chỉ có Lazio, bao gồm Rome, vẫn nằm dưới sự kiểm soát tạm thời của Giáo hoàng. Năm 1870, Giáo hoàng mất Lazio cũng như Rome, và không còn kiểm soát bất kỳ lãnh thổ thực tế nào. Ngoại trừ Vương cung thánh đường Thánh Phêrô, nơi ở của Giáo hoàng và các toà nhà liên quan xung quanh Đồi Vatican thuộc thành phố Rome, mà nhà nước Ý mới không chiếm đóng về mặt quân sự, mặc dù đã sáp nhập. Năm 1929, lãnh tụ Phát xít Ý Benito Mussolini, người đứng đầu Chính phủ Ý, đã chấm dứt vấn đề "Tù nhân ở Vatican" bằng cách đàm phán và ký kết Hiệp ước Lateran. Hiệp ước này đã công nhận quyền của Toà thánh đối với một lãnh thổ với diện tích tương đương với 0,44 km2 mà ngày nay được biết đến là Thành Vatican, một quốc gia có chủ quyền với diện tích nhỏ nhất thế giới nằm bên trong thủ đô Rome của nước Ý.