Lavrenty Pavlovich Beria
thủ trưởng Bộ Dân ủy Nội vụ dưới thời Stalin / From Wikipedia, the free encyclopedia
Lavrenty Pavlovich Beria[lower-alpha 1] (tên khai sinh: Lavrenti Pavles dze Beria[lower-alpha 2]; 29 tháng 3 [lịch cũ 17 tháng 3] năm 1899 – 23 tháng 12 năm 1953) là một nhà chính trị Xô viết người Gruzia. Ông được phong danh hiệu Nguyên soái và là người phụ trách an ninh quốc gia, lãnh đạo bộ máy an ninh và cảnh sát mật Liên Xô (NKVD) thời Iosif Vissarionovich Stalin trong Thế chiến II. Ông cũng từng giữ chức Phó Thủ tướng thời hậu chiến (1946–1953).
Lavrenty Pavlovich Beria | |||||||||||||||||||||||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Лавре́нтий Па́влович Бе́рия ლავრენტი პავლეს ძე ბერია | |||||||||||||||||||||||||||||||||||
Beria khoảng năm 1949 | |||||||||||||||||||||||||||||||||||
Phó Chủ tịch thứ nhất Hội đồng Bộ trưởng Liên Xô | |||||||||||||||||||||||||||||||||||
Nhiệm kỳ 5 tháng 3 năm 1953 – 26 tháng 6 năm 1953 | |||||||||||||||||||||||||||||||||||
Thủ tướng | Georgy Malenkov | ||||||||||||||||||||||||||||||||||
Tiền nhiệm | Vyacheslav Molotov | ||||||||||||||||||||||||||||||||||
Kế nhiệm | Lazar Kaganovich | ||||||||||||||||||||||||||||||||||
Bộ trưởng Nội vụ Liên Xô | |||||||||||||||||||||||||||||||||||
Nhiệm kỳ 5 tháng 3 năm 1953 – 26 tháng 6 năm 1953 | |||||||||||||||||||||||||||||||||||
Tiền nhiệm | Semyon Ignatyev | ||||||||||||||||||||||||||||||||||
Kế nhiệm | Sergei Kruglov | ||||||||||||||||||||||||||||||||||
Nhiệm kỳ 25 tháng 11 năm 1938 – 15 tháng 1 năm 1946 | |||||||||||||||||||||||||||||||||||
Tiền nhiệm | Nikolai Yezhov | ||||||||||||||||||||||||||||||||||
Kế nhiệm | Sergei Kruglov | ||||||||||||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||
Thông tin cá nhân | |||||||||||||||||||||||||||||||||||
Sinh | (1899-03-29)29 tháng 3 năm 1899 Merkheuli, Sukhum Okrug, Tỉnh Kutais, Đế quốc Nga | ||||||||||||||||||||||||||||||||||
Mất | 23 tháng 12 năm 1953(1953-12-23) (54 tuổi) Moskva, Nga Xô, Liên Xô | ||||||||||||||||||||||||||||||||||
Nguyên nhân mất | Xử bắn | ||||||||||||||||||||||||||||||||||
Đảng chính trị | KPSS (1917–1953) | ||||||||||||||||||||||||||||||||||
Phối ngẫu | Nina Gegechkori | ||||||||||||||||||||||||||||||||||
Mẹ | Marta Jaqeli | ||||||||||||||||||||||||||||||||||
Cha | Pavel Beria | ||||||||||||||||||||||||||||||||||
Tặng thưởng | Anh hùng Lao động Xã hội chủ nghĩa | ||||||||||||||||||||||||||||||||||
Chữ ký | |||||||||||||||||||||||||||||||||||
Phục vụ trong quân đội | |||||||||||||||||||||||||||||||||||
Cấp bậc | Nguyên soái | ||||||||||||||||||||||||||||||||||
Tham chiến | Thế chiến thứ hai |
Beria trở thành lãnh đạo của NKVD từ tháng 11 năm 1938, sau khi người tiền nhiệm Yezhov bị hạ bệ. Beria lập tức cho điều tra lại các hành động tra tấn, bắt người, vu oan trong thời kì của Yezhov, kết quả là 100.000 người được thả và Yezhov cùng nhiều tay chân bị xử bắn vì tội lạm quyền.
Beria là một trong những lãnh đạo an ninh cầm quyền lâu dài nhất và có ảnh hưởng lớn nhất trong thời Stalin. Ông điều hành nhiều vùng rộng lớn của Liên Xô và là chỉ huy của lực lượng vũ trang của NKVD trong cuộc chiến tranh chống phát xít Đức, chỉ huy và điều phối hoạt động của các lực lượng du kích Liên Xô trong hậu phương Đức, điều phối các hoạt động tình báo và phá hoại trong hậu phương Đức, xử lý các trường hợp đào ngũ, phản bội, vô kỷ luật trong hàng ngũ quân đội Liên Xô. Beria cũng coi sóc các trại cải tạo lao động Gulag và điều hành các viện nghiên cứu bí mật bao hàm các nhà khoa học bị vướng vòng lao lý (gọi là sharashka). Ông cũng tham dự Hội nghị Yalta.[1] Sau chiến tranh, Beria hỗ trợ hoạt động của các đảng cộng sản và đồng minh trong cuộc đấu tranh giành quyền lực ở các nước Đông Âu.
Beria còn là người lãnh đạo chương trình chế tạo thành công bom nguyên tử của Liên Xô, vì ông là người có khả năng lãnh đạo, điều hành giỏi, có thái độ cứng rắn và không khoan nhượng, và là người có khả năng đem lại kết quả cho các dự án.
Tháng 3 năm 1953, Stalin qua đời. Beria trở thành Phó Thủ tướng thứ nhất của Liên Xô. Ông là một trong bộ ba cầm quyền trong thời gian này cùng với G. Malenkov và V. Molotov. Tuy nhiên, Khrushchev đã tiến hành một cuộc đảo chính dưới sự hỗ trợ của các tướng lĩnh quân đội, bắt giam Beria và kết án ông phản quốc. Beria bị xử bắn ở tầng hầm của Tổng hành dinh quân khu Moskva bởi tướng Pavel Batitsky.[2]