Vazir Akbarxon
From Wikipedia, the free encyclopedia
Vazir Akbarxon (Pushtu/Dariy: وزير اکبر خان; 1816–1847), tugʻilgan paytida Muhammad Akbarxon (محمد اکبر خان) va Amir Akbarxon (امير اکبر خان) nomi bilan ham tanilgan, bir yil davomida Barakzoi shahzodasi, general, amir va 1847-yilda vafotigacha Doʻstmuhammadxonning vazir /vorisi boʻlgan. Uning shon-shuhrati 1837-yilgi Jamroʻd jangida, Afgʻonistonning ikkinchi poytaxti Peshovarni Sikx imperiyasidan qaytarib olishga urinish paytida boshlangan[1].
Vazir Akbarxon وزير اکبر خان | |||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|
Gʻozi | |||||||
Vinsent Eyre tomonidan chizilgan Akbarxon rasmi | |||||||
Afgʻoniston amiri | |||||||
Saltanat | 1842-yil may – 1843 | ||||||
Oʻtmishdoshi | Shujo ul-Mulk | ||||||
Davomchisi | Doʻstmuhammadxon | ||||||
Tugʻilishi |
Muhammad Akbarxon 1816 Mozori-Sharif Durroniylar davlati | ||||||
Vafoti |
1847-yil sentyabr Jalolobod (Afgʻoniston) Afgʻoniston amirligi | ||||||
Dafn etilgan joy | |||||||
Uy | Barakzoi xonadoni | ||||||
Otasi | Doʻstmuhammadxon Barakzoi | ||||||
Onasi | Mermen Xadicha Popalzoi | ||||||
Dini | Sunniy islom | ||||||
|
Vazir Akbarxon 1839-yildan 1842-yilgacha davom etgan Birinchi ingliz-afgʻon urushida harbiy faol boʻlgan. U 1841-yildan 1842-yilgacha Kobuldagi milliy partiyaga rahbarlik qilgani va Gandamak dovonida Elfinston armiyasini qatliom qilgani bilan mashhur. Bu qatliomdan bir kishi – jarroh yordamchisi Uilyam Braydon omon qolgan 1842-yil 13-yanvarda qamaldagi Jalolobod garnizoniga yetib kelgan. Vazir Akbarxon 1842-yil may oyida Afgʻoniston amiri boʻldi va 1843-yilda Doʻstmuhammadxon qaytguniga qadar hukmronlik qildi. 1847-yilda Vazir Akbarxon vabodan vafot etdi[2].