Muqaddas Rim Imperatorlari
From Wikipedia, the free encyclopedia
Ushbu maqola Buyuk Otton davridan Muqaddas Rim Imperiyasi tugatilgunga qadar Muqaddas Rim Imperiyasining imperatorlari ro'yxatini o'z ichiga ola, uning oxirgi hukmdori 1806-yilda Imperiya o'rnida Avstriya imperiyasini yaratgan. 962-yilda Buyuk Otton I taxtga o'tirganida beri imperiya tarkibiga Germaniya, Italiya va Burgundiyaning Arelat qirolligi kirardi. 1254-yildan boshlab Muqaddas Rim imperiyasi nomi ishlatila boshlangan[1], ammo bugungi kunda ushbu atama 962-yildan 1806-yilgacha bo'lgan davrga nisbatan qo'llaniladi.
Bu maqola avtomat tarjima qilingan yoki mashina tarjimasi tayinli oʻzgartirishsiz chop etilgani eʼtirof etilmoqda. Tarjimani tekshirib chiqish hamda maqoladagi mazmuniy va uslubiy xatolarini tuzatish kerak. Siz maqolani tuzatishga koʻmaklashishingiz mumkin. (Shuningdek, tarjima boʻyicha tavsiyalar bilan tanishib chiqishingiz mumkin.) DIQQAT! BU OGOHLANTIRISHNI OʻZBOSHIMCHALIK BILAN OLIB TASHLAMANG! Maqolaning originali koʻrsatilinmagan. |
Muqaddasi Rim Imperiyasi | |
---|---|
Imperator Romanorum Kaiser der Römer | |
Eng mashhuri Buyuk Karl 25-dekabr 800-yil – 28-yanvar 814-yil | |
Tafsilotlar | |
Birinchi monarx |
Buyuk Karl(800-yil qirollikka asos solgan) Otton Buyuk (962-yil imperiyaga asos solgan) |
Oxirgi monarx | Frans II |
Shakllanishi | 25-dekabr 800-yil |
Bekor qilinishi | 6-avgust 18066-yil |
Imperiya Karolinglar davridagi mutlaq hukmronlikdan (milodiy 800–924-yillar) XIII asrga kelib saylanadigan monarxiyaimperiyaga aylandi, imperator knyaz-saylovchilar tomonidan saylanardi[2]. Yevropaning turli qirollik xonadonlari, turli vaqtlarda,impriya hukmdorlariga aylanishgan, xususan, Ottoniylar (962-1024-yillar) va Saliyanlar (1027—1125-yillar).kabi sulolalar hokimiyat tepasida bo'lishgan O'rta asrlar inqirozidan so'ng, Gabsburglar 1440-yildan 1740-yilgacha to'xtovsiz unvonga ega bo'lishdi. So'nggi imperatorlar 1765-yildan 1806-yilgacha Gabsburg-Lotaringiya sulolasidan edi. Muqaddas Rim imperiyasi tomonidan Napoleon tomonidan Frans II ning Austerlitz jangida halokatli mag'lubiyatdan keyin tarqatib yuborilgan[3].
Garchi ular ko'pincha papaga qarshi chiqqan bo'lsa-da, imperator ko'pchilik tomonidan ilohiy huquq bilan hukmronlik qiladi deb qabul qilingan. Muqaddas Rim imperiyasida hech qachon ayol imperator hukmronlik qilmagan, ammo Teofanu va Mariya Tereza kabi ayollar kuchli ta'sir ko'rsatgan. O'z tarixi davomida imperatorlik Rim-katolik e'tiqodining himoyachisi sifatida qaralgan. 1508-yilda Maksimilian I ga qadar imperatorlar imperator unvonini papa toj kiydirishidan so'ng olishgan. Karl V 1530-yilda papa tomonidan toj kiygan oxirgi hukmdor edi[4].