Bhairava
From Wikipedia, the free encyclopedia
Bhairava — (sanskrit): भैरव, qoʻrqinchli deya tarjima qilinadi) yoki Kala Bhairava — hindular va buddistlar sigʻinadigan shaivit va vajrayana xudosi. Aptening sanskrit lugʻatida Bhairava uchun devanagiri tilida ॠः zikr qilinadi. Shaivizmda u yoʻq qilish bilan bogʻliq boʻlgan Shivaning kuchli namoyon boʻlishi yoki avataridir[1][2][3][4]. Trika tizimida Bhairava Para Brahmanning sinonimi boʻlgan Oliy haqiqatni ifodalab beradi[5][6]. Odatda hinduizmda Bhairava gunohkorlarni jazolash uchun tayogʻi yoki Danda tutgani uchun Dandapani („qoʻlida Dandani ushlab turgan“) deb ham ataladi va Svasva, yaʼni „avtomobili it“ degan maʼnoni anglatadi[7]. Vajrayana buddizmida u boddhisatva Manjusrining shiddatli emanatsiyasi hisoblanadi va uni Heruka, Vajrabxairava va Yamantaka deb ham atashadi[8][9].
Unga butun Hindiston, Nepal va Shri-Lankada, shuningdek, Tibet buddizmida sigʻinadilar.