Vuhan
Çin'in Hubei eyaletindeki büyük şehir / From Wikipedia, the free encyclopedia
Vuhan[1] veya Wuhan (Basitleştirilmiş Çince: 武汉; Geleneksel Çince: 武漢; pinyin: Wǔhàn (yardım·bilgi)),[dipnot 1] Çin Halk Cumhuriyeti'nin Hubei eyaletine bağlı bir eyalet altı şehirdir.[2] Hubei'nin yönetim merkezi ve en büyük şehridir. Çin'in en büyük metropollerinden biri olup[3] "Ulusal Merkezi Şehir [en]" olarak kılınmıştır.[4] Merkez Çin [en]'in en büyük şehri olmanın yanı sıra bu bölgenin siyasi, ekonomik, finansal, ticari, lojistik, bilim, teknoloji, kültürel, eğitim, ulaşım ve iletişim merkezidir.[5] 2020 yılı itibarıyla nüfus açısından Dünya'nın en büyük 42. metropolü olduğu tahmin edilmektedir.[6]
Vuhan 武汉市 | |
---|---|
Vuhan şehri | |
Vuhan'ın Çin'deki konumu | |
Ülke | Çin |
Eyalet | Hubei |
İdare | |
• Belediye başkanı | Zhou Xianwang (ÇKP) |
Yüzölçümü | |
• Toplam | 8494.41 km² |
Nüfus (2015) | |
• Toplam | 10,607,700 |
• Yoğunluk | 1200/km² |
Zaman dilimi | UTC+08.00 (CST) |
Resmî site www.wuhan.gov.cn |
"Wuhan" ismi, şehrin tarihî olarak Wuchang [en], Hankou ile Hanyang [en] kasabalarının birleşmesinden kaynaklanır. Bu üç kasaba toplu olarak "Vuhan'ın Üç Kasabası" (武汉三镇) lakabıyla bilinir. Jianghan Ovası [en]'nın doğusunda, Yangtze Nehri ile Yangtze'nin en büyük kolu olan Han Nehri'nin kesiştiği noktada bulunur ve "Dokuz İlin Geçidi [zh]" (九省通衢) olarak da bilinir.[7][8]
Çing Hanedanlığı'nın ortasından Çin Cumhuriyeti'nin kuruluşuna kadar Hankou'nun ekonomisi büyük oranda gelişti ve Hankou Asya'nın en müreffeh yerlerinden biri oldu;[9] hem tarihî olarak[10] hem de günümüzde[11] yabancı kaynaklarda "Doğu'nun Şikago'su" veya "Çin'in Şikago'su" lakabıyla anılmıştır. Çing Hanedanı'nın dağılmasına ve Çin Cumhuriyeti'nin kuruluşuna yol açan 1911 Devrimi'ni tetikleyen Wuchang Ayaklanması burada gerçekleşti.[12] 1927 yılında Milliyetçi Hükümet [en], Vuhan'ın Üç Kasabası'nı birleştirip Vuhan'ı Çin'in ilk doğrudan yönetilen şehri yapmaya karar verdi ve kısa bir süre için Vuhan'ı ülkenin başkenti olarak yaptı.[13] Vuhan, İkinci Çin-Japon Savaşı sırasında on ay boyunca geçici olarak tekrar ülkenin başkenti olarak işlev gösterdi[14] ve İkinci Dünya Savaşı'nın bir odak noktası oldu. Çin Halk Cumhuriyeti'nin 1949 yılındaki kuruluşundan sonra Vuhan, ülkenin önemli bir sanayi, eğitim ve ulaşım merkezine dönüştü.
Vuhan, Çin'in önemli bir bilim Ar-Ge merkezidir ve birçok yeni gelişen endüstriye ev sahipliği yapar. 2011 yılı itibarıyla Vuhan'da bir milyondan fazla üniversite öğrencisi barındırıp Dünya'daki tüm şehirlerin arasındaki en büyük öğrenci nüfusunu barındırır.[15] 2015 yılı itibarıyla Vuhan'da 82 tane yükseköğretim kuruluşu var; yani Vuhan, Çin'de Pekin'den sonra en fazla yükseköğretim kuruluşunu barındıran ikinci şehirdir.[16] Vuhan'ın ekonomisi son yıllarda önemli ölçüde büyümüş[17] ve tüm Çin şehirleri arasındaki en hızlı büyüme oranlarından birine sahiptir.[18] Vuhan günümüzde önemli bir inovasyon merkezidir ve inovasyon kapasitesi açısından tüm Çin çapındaki şehirler arasında Shenzhen'den sonra ikinci sırada yer alır.[19] Vuhan ayrıca son yıllarda şehrin dışından gelen çok sayıda göçmen çekmiş ve genç nüfustaki net artış oranı, Shenzhen'inkinden sonra Çin'in en büyük ikincisidir.[20]
Çin'in en üst seviyeli tenis yarışmalarından biri olan Vuhan Açığın [en] 2014 yılından 2028'e kadar her sene Eylül ayında Vuhan'da düzenlenmesi planlanmıştır.[21] 2019 yılında Vuhan, Dünya Askerî Oyunları [en]'na[22] ve FIBA Basketbol Dünya Kupası'nın bazı maçlarına ev sahipliği yaptı.[23]
Ekim 2017'de Vuhan, UNESCO'nun Yaratıcı Şehirler Ağı [en] programı dahilinde "Tasarım Şehri [en]" olarak seçildi; Vuhan, Çin'de Shenzhen, Şanghay ve Pekin şehirlerinden sonra bu unvanı kazanmış dördüncü şehirdir.[24] Aralık 2017'de ise Vuhan Şehri, Zhongguo Xinwen Zhoukan [zh] (中国新闻周刊) dergisinin verdiği "2017 Yılı İnovasyon Şehri" ödülüne layık görüldü.[25]
2019 yılının sonunda SARS-CoV-2 virüsü Vuhan'da ortaya çıktı ve salgın hâline geldi.[26] Virüsün daha fazla yayılmasına engel olmak maksadıyla Çin Hükûmeti, 23 Ocak 2020 tarihinde şehri tecrit ettirdi.[27] 8 Nisan 2020 tarihinde bu tecrit sona erdi ve dış trafiğe tekrar izin verildi.[28]