Murray Rothbard
Amerikalı ekonomist (1926 – 1995) / From Wikipedia, the free encyclopedia
Murray Newton Rothbard (2 Mart 1926 - 7 Ocak 1995), Avusturya Okulu'na mensup[1][2][3][4] Amerikalı bir iktisatçı,[5] iktisat tarihçisi,[6][7] siyaset teorisyeni[8] ve aktivisttir. Rothbard, 20. yüzyıl Amerikan liberteryen hareketinin, özellikle de sağ kanat kollarının merkezi bir figürüydü ve anarko-kapitalizmin kurucusu ve önde gelen teorisyenlerinden biriydi.[9][10][11][12][13][14] Siyaset teorisi, tarih, ekonomi ve diğer konularda yirmiden fazla kitap yazdı.[9]
Murray Rothbard | |
---|---|
Tam adı | Murray Newton Rothbard |
Doğumu | 2 Mart 1926(1926-03-02) New York, ABD |
Ölümü | 7 Ocak 1995 (68 yaşında) New York, ABD |
Alma mater | Columbia Üniversitesi |
Okulu | Avusturya Okulu |
Kurumu | Brooklyn Politeknik Enstitüsü Nevada Üniversitesi, Las Vegas Liberteryen Çalışmalar Merkezi Cato Institute Mises Enstitüsü |
İlgi alanları | Ekonomi tarihi, Ekonomik düşünce tarihi, Hukuk felsefesi, Siyaset felsefesi, Praksiyoloji |
Önemli fikirleri | Anarko-kapitalizm Tarihsel revizyonizm Paleoliberteryenizm |
Etkilendikleri
| |
Etkiledikleri
|
Rothbard, "kurumsal devletin tekel sistemi"[15] tarafından sağlanan tüm hizmetlerin özel sektör tarafından daha verimli bir şekilde sağlanabileceğini savunmuş ve devletin "sistematik hale getirilmiş ve büyük yazılmış soygun organizasyonu" olduğunu yazmıştır.[16][17][18] Kısmi rezerv bankacılığını bir tür dolandırıcılık olarak nitelendirdi ve merkez bankacılığına karşı çıktı.[19] Diğer ulusların iç işlerine yönelik her türlü askeri, siyasi ve ekonomik müdahaleciliğe kategorik olarak karşı çıkmıştır.[20][21] Öğrencisi Hans-Hermann Hoppe'ye göre, "Rothbard olmasaydı anarko-kapitalist hareketten söz edilemezdi".[22]
Hoppe, Rothbard'ı akademide "uç bir varoluşa" öncülük eden biri olarak tanımlamıştır.[23] Rothbard ana akım ekonomik metodolojileri reddetmiş ve bunun yerine Ludwig von Mises'in praksiyolojisini benimsemiştir. Rothbard, New York Üniversitesi'nin Wall Street'teki bir bölümünde, daha sonra Brooklyn Polytechnic'te ve 1986'dan sonra Las Vegas Nevada Üniversitesi'nde ekonomi dersleri verdi.[8][24] Petrol milyarderi Charles Koch ile ortak olan Rothbard, 1970'lerde Cato Enstitüsü ve Liberteryen Çalışmalar Merkezi'nin kurucularındandı.[9] Koch ile yollarını ayırdı ve 1982 yılında Alabama'da Mises Enstitüsü'nü kurmak üzere Lew Rockwell ve Burton Blumert'e katıldı.
Rothbard eşitlikçiliğe ve sivil haklar hareketine karşı çıkmış ve refah devleti'nin büyümesinden kadınların oy vermesini ve aktivizmini sorumlu tutmuştur.[10][11][25][26] Tarihsel revizyonizmi destekledi ve Holokost inkârcısı Harry Elmer Barnes ile arkadaş oldu.[27][28][29] Kariyerinin ilerleyen dönemlerinde Rothbard, sağcı popülizmi destekleyerek ve David Duke'u savunarak paleo-muhafazakârlık (paleoliberteryenizm olarak adlandırdığı) ile liberter bir ittifakı savunmuştur.[25][30][31][32] 2010'larda, alternatif sağ üzerinde bir etki olarak yeniden dikkat çekti.[10][33][34][35]