Kullanıcı:Entuluve/Hollanda
From Wikipedia, the free encyclopedia
Hollanda (Felemenkçe: Nederland (dinle)) Kuzeybatı Avrupa'da yer alan bir ülke. Karayipler'deki topraklarıyla (Bonaire, Sint Eustatius ve Saba) birlikte egemen devleti Hollanda Krallığı'dır. Ülkenin Kara Avrupası'nda on iki vilayetten oluşan toprakları, doğusunda Almanya, güneyinde Belçika, kuzeybatısında Kuzey Denizi ile çevrilidir. Deniz aşırı komşusu ise Büyük Britanya'dır. Hollanda'nın en büyük nüfusa sahip kenti sırasıyla Amsterdam, Rotterdam, Lahey, Utrecht ve Eindhoven'dır. Bu sıralamadaki ilk dört kent bir kuşak şeklinde Hollanda'nın batısında uzanmakta ve bu kuşağa Randstad denmektedir. Eindhoven ise ülkenin doğusunda yer alan ikinci yoğun nüfus kuşağı olan Brabantse Stedenrij'ın merkezinde yer almaktadır. Her ne kadar anayasal başkent Amsterdam ise de Hollanda Genel Meclisi, Bakanlar Kurulu ve Yargıtay Lahey'de bulunmaktadır. Rotterdam Limanı Avrupa'nın ve Asya dışında dünyanın en büyük limanıdır.Felemenkçe: Nederland
Batı Avrupa dillerinde Hollanda'ya Alçak Topraklar denmektedir (Fransızca: Pays Bas, İngilizce: Low Lands, The Netherlands, Almanca: Niederlanden). Bunun sebebi ülkenin genel itibariyle düz ovalardan oluşması ve ülkenin yalnızca yarısının deniz seviyesinin üzerinde olmasından kaynaklanmaktadır. Ülkenin büyük çoğunluğunun deniz seviyesinin altında olmasının etkisiyle 16. yüzyıldan itibaren başlayan toprak ıslah çalışmaları sonucu oluşan kesim (polders) ülke Kara Avrupası topraklarının %17'sini oluşturmaktadır. 17,25 milyonluk ülke nüfusu ve 41 bin 500 kilometre karelik yüzölçümü ile Hollanda, dünyanın en yoğun ülkelerinden birisidir. Küçük tarım alanlarına rağmen Hollanda, verimli toprakları, yumuşak iklimi ve yoğun tarım faaliyetleri sayesinde ABD'den sonraki en büyük tarımsal üretim ihracatçısıdır.
Hollanda dünya tarihinde temsilciler meclisine sahip olan üçüncü ülkedir ve 1848 yılından bu yana üniter şekilde yapılanmış parlamenter anayasal monarşiyle yönetilmektedir. Pilarizasyon (Felemenkçe: verzuiling, Türkçe: sütunlaşma) politikası tarihsel olarak Katolikler, Kalvinistler ve sosyalistlerden oluşan toplum blokları tarafından içselleştirilmiş ve bu politika sayesinde Hollanda'da dünyanın en kozmopolit toplumlarından birisi oluşmuştur. Hollanda toplumsal hoşgörü ile dolu bir tarihi bulunmaktadır ve genellikle liberal bir ülke olarak bilinmektedir. Kürtaj hakkı, fuhuş ve ötanazi gibi çoğu toplum için hala tabu olan konular Hollanda'da yasaldır. Hollanda ölüm cezasını 1870 yılında kaldırmış, kadınlara oy hakkını 1917 yılında tanımış ve 2001 yılında eşcinsel evliliği dünyada ilk kez yasalaştıran ülke olmuştur.
Hollanda AB, Eurozone, G10, NATO, OECD ve DTO'nun kurucu üyelerinden olup Schengen ve Benelüks Birliği'nin birer parçasıdır. Ülke Eski Yugoslavya Uluslararası Ceza Mahkemesi'ne, Uluslararası Adalet Divanı'na, Uluslararası Ceza Mahkemesi'ne ve Europol'e ev sahipliği yapmakta ve dolayısıyla Lahey dünyanın 'hukuki başkenti' konumunda bulunmaktadır. Karma pazarlı ileri ekonomisi dünyanın en yüksek on üçüncü kişi başına gelirine sahiptir. Dünyanın en müreffeh ülkeleri arasında gösterilen Hollanda, basın özgürlüğü, ekonomik özgürlük, insani gelişmişlik ve yaşam kalitesi gibi sıralamalarda en yüksek sıralarda yer almaktadır. Müreffeh ülkeler arasında yer alması dolayısıyla Hollanda yurttaşlarıbaşta evrensel sağlık hizmetleri, kamusal eğitim ve ulaşım altyapısı olmak üzere birçok sosyal hakka sahiptirler. Ülkenin sosyal ve ekonomik motoru polder modeli olarak da bilinen, toplumsal uzlaşıya dayalı karar alma mekanizmasıdır.