Shaktizmi
From Wikipedia, the free encyclopedia
Shaktizëm ( sanskritisht: शाक्त , IAST: Śākta , lit. 'doktrina e energjisë, fuqisë, perëndesha e përjetshme") është një nga emërtimet kryesore hindu ku realiteti metafizik, ose hyjnia, konsiderohet metaforikisht të jetë një grua.
Shaktizmi përfshin një galaktikë perëndeshash, të gjitha duke u konsideruar si aspekte, manifestime ose personifikime të ndryshme të së njëjtës perëndeshë supreme Shakti . Ai përfshin mënyra të ndryshme adhurimi, duke filluar nga ato të përqendruara tek Durga më e adhuruara, te Parvati e hirshme dhe Kali e egër. Pas rënies së budizmit në Indi, perëndesha të ndryshme hindu dhe budiste u kombinuan për të formuar Mahavidjën, një panteon me dhjetë perëndesha. Format më të zakonshme të Mahadevive të adhuruara në Shaktizëm përfshijnë: Durgën, Kalin, Sarasvatin, Lakshmin, Parvatin dhe Tripurasundarin. Gjithashtu adhurohen Gramadevatat e ndryshme nëpër fshatrat indiane.
Unë jam Mbretëresha, mbledhësja e thesareve, most thoughtful, e para mes atyre që meritojnë adhurim.
Kështu Zotat më kanë ngulitur në shumë vende me shumë shtëpi ku mund të hyj dhe të imponohem. Vetëm nëpërmjet meje të gjithë hanë ushqimin që i ushqen, - çdo njeri që shikon, frymon, dëgjon fjalën e çiltër. Ata nuk e dinë, por unë banoj në esencën e Gjithësisë. Dëgjoni,,të vërtetën teksa unë e shpall. Unë,vërtetësisht, e shpall dhe e shqiptoj fjalën se Zotat dhe njerëzit njëlloj do ta mirëpresin. Unë e bëj njeriun që dua të kalojë forcën, e bëj të ushqyer, një të urtë dhe një që njeh Brahmanin Unë e përul bërry Unë përkul harkun për Rudrën [Shivën], qëlloftë shigeta e tij, dhe vraftë urryesin e adhurimit. Unë ngrihem dhe urdhëroj betejë për njerëzit, Unë krijova Tokën dhe Parajsën dhe banoj si Kontrolluesja e Brendshme. Në majën e botës unë sjell përpara Atin qiell: shtëpia ime është në ujëra, në oqea si Nënë. Pastaj unë përshkoj të gjitha krijesat ekzistuese, si Vetja e Brendshme Supreme, dhe i manifestoj ata me trupin tim. Unë i krijova të gjitha botët sipas vullnetit tim, pa asnjë qënie më të lartë dhe përshkoj dhe banoj brenda tyre.
Ndërgjegja e përherëshme dhe e pafundme jam Unë, është madhështia ime banuese në çdo gjë.
Shaktizmi gjithashtu përfshin nën-tradita të ndryshme tantrike, duke përfshirë ato Vidyapitha dhe Kulamārga. Shaktizmi thekson se dashuria intensive për hyjninë është më e rëndësishme se thjesht bindja, duke treguar kështu një ndikim të idesë vaishnavaite të marrëdhënies pasionante midis Radës dhe Krishnës si një bhava ideale. Në mënyrë të ngjashme, Shaktizmi ndikoi Vaishnavizmin dhe Shaivizmin . Perëndesha konsiderohet bashkëshortja dhe energjia ( shakti ) e perëndive Vishnu dhe Shiva ; ata kanë shaktit e tyre vetjake, Vaishnavi për Vishnun dhe Maheshvari për Shivën, dhe bashkëshortet Lakshmi dhe Sati / Parvati . Një ithtar i Shaktizmit quhet Shakta. Sipas një vlerësimi të vitit 2010 nga Johnson dhe Grim, Shaktizmi është sekti i tretë më i madh hindu që përbën rreth 3.2% të hinduve.
Tekstet Sruti dhe Smriti të hinduizmit formojnë një kornizë të rëndësishme shkrimore në Shaktizëm. Shkrime të tilla si Devi Mahatmya, Devi-Bhagavata Purana, Kalika Purana dhe Shakta Upanishad si Devi Upanishad janë të nderuara. Devi Mahatmya në veçanti, konsiderohet në Shaktizëm të jetë po aq i rëndësishëm sa Bhagavad Gita . Devi nderohet në shumë tempuj hindu dhe adhurohet gjatë festivaleve të ndryshme hindu . Tradita e përqendruar te perëndesha dhe festat si puxha Durga janë shumë të njohura në Indinë lindore.