Kulak
From Wikipedia, the free encyclopedia
Kulak (rusisht: кула́к; shumës: кулаки́, kulakí, 'grusht' ose 'grushtshtrënguar'), ishte termi që përdorej për të përshkruar fshatarët që zotëronin mbi 3.2 ha tokë në fund të ekzistencës së Perandorisë Ruse. Në Bashkimin Sovjetik të hershëm, veçanërisht në Rusinë Sovjetike dhe Azerbajxhan, termi kulak u bë një referencë e paqartë për pronësinë e tokës midis fshatarëve që konsideroheshin aleatë të heshtur të Revolucionit Bolshevik.
Kulak fillimisht iu referua ish-fshatarëve në Perandorinë Ruse, të cilët u bënë më të pasur gjatë reformës së Stolypinit të 1906-1914, e cila synonte të reduktonte radikalizmin në mesin e fshatarësisë dhe të prodhonte fermerë me mendje fitimi, politikisht konservatorë. Gjatë Revolucionit Rus, kulak u përdor për të ndëshkuar fshatarët që mbanin drithin dhe refuzonin tua dorëzonin bolshevikëve.[1]
Sipas teorive politike marksiste-leniniste të fillimit të shekullit të 20-të, kulakët konsideroheshin si armiq të klasës së fshatarëve më të varfër. [2] Lenini i përshkroi ata si "gjakpirës, vampirë, grabitës të njerëzve dhe përfitues, të cilët shëndoshen gjatë zisë së bukës", duke shpallur revolucion kundër atyre që po luftonin për të çliruar fshatarët e varfër, punëtorët e fermave dhe proletariatin (klasa shumë më e vogël e urbanëve dhe industrialëve punëtorë).
Gjatë planit të parë pesëvjeçar, fushata gjithëpërfshirëse e Jozef Stalinit për t'i hequr fshatarësisë pronësinë dhe organizimin e tokës nënkuptonte që, sipas historianit Robert Conquest, "fshatarë me dy lopë ose pesë ose 2 ha më shumë se fqinjët e tyre” u etiketuan kulakë .Nën suazën e dekulakizimit, zyrtarët qeveritarë kapën fermat dhe vranë shumicën e rezistuesve, deportuan të tjerët në kampet e punës dhe detyruan shumë të tjerë të migrojnë në qytete pas humbjes së pronës së tyre.[1]
Terminologjia sovjetike i ndau fshatarët rusë në tre kategori të gjera:
- Bednyak, ose fshatarë të varfër.
- Serednyak, ose fshatarë me të ardhura mesatare.
- Kulak, fermerët me të ardhura më të larta që kishin ferma më të mëdha.
Përveç kësaj, ata kishin me qira një kategori batrak, punëtorë bujqësorë sezonalë pa tokë.[1]
Reforma e Stolypin krijoi një klasë të re pronarësh tokash duke i lejuar fshatarët të merrnin parcela toke me kredi nga pronarët e pasurive të mëdha. Ata duhej të paguanin kredinë (një lloj kredie hipotekore) nga të ardhurat e tyre të fermës. Deri në vitin 1912, 16% e fshatarëve (nga 11% në 1903) kishin pasuri relativisht të mëdha prej mbi 8 acres (3.2 ha) për një anëtar mashkull të familjes (prag që përdoret në statistika për të dalluar fermerët e shtresës së mesme dhe të begatë, dmth. kulakët). Në atë kohë, një familje mesatare e një fermeri kishte nga 6 deri në 10 fëmijë. Numri i fermerëve të tillë arrinte në 20% të popullsisë rurale, duke prodhuar pothuajse 50% të drithit të tregtueshëm.[3]