Wikiprojekt:Tłumaczenie artykułów/Charles Darwin
Z Wikipedii, wolnej encyclopedia
Charles Robert Darwin (ur. 12 lipca 1809 w Shrewsbury, zm. 19 kwietnia 1882 w Downe) – angielski historyk naturalnySzablon:Ref label, który zdał sobie sprawę, że wszystkie gatunki wyewoluowały z czasem od wspólnych przodków, i opublikował dowody potwierdzające to zjawisko[1][2]. Zaproponował teorię, że rozgałeziony schemat ewolucji wynika z procesu, który nazwał doborem naturalnym. Fakt, że ewolucja miała miejsce został zaakceptowany przez społeczność naukową i dużą część ogółu społeczeństwa już za jego życia[3], ale dopiero po pojawieniu się współczesnej syntezy ewolucji pomiędzy latami 30. i 50. XX wieku, osiągnięty został szeroki konsensus, że dobór naturalny był podstawowym mechanizmem ewolucji[4]. W zmodyfikowanej formie, odkrycie naukowe Darwina jest teorią unifikującą nauki o życiu, wyjaśniającą różnorodność biologiczną[5][6][7].
Uwaga! Ta strona została już zintegrowana z artykułem głównym i ma charakter historyczny bądź archiwalny. Prosimy nie modyfikować tej strony. Artykuł znajduje się obecnie pod hasłem Charles Darwin. Źródłowa wersja artykułu znajduje się pod hasłem en:Charles Darwin |
Charles Darwin w 1854 w wieku 45 lat, pracujący wówczas nad publikacją O powstawaniu gatunków. | |||
Data i miejsce urodzenia |
12 lutego 1809 | ||
---|---|---|---|
Data i miejsce śmierci |
19 kwietnia 1882 | ||
| |||
|
Darwin zaniedbał studia medyczne na University of Edinburgh i pomógł w badaniach bezkręgowców morskich, później University of Cambridge pobudził w nim pasję do nauk przyrodniczych[8]. Jego pięcioletnia podróż na HMS Beagle ustanowiła go wybitnym geologiem, którego obserwacje i teorie wspierały uniformitarystyczne pomysły Charlesa Lyella, a publikacja dziennika z podróży uczyniła go sławnym jako popularnego autora. Zaintrygowany geograficzną dystrybucją dzikiej przyrody i skamieniałości, które zebrał podczas podróży, Darwin badał przekształcenie gatunków i w 1838 wymyślił swoją teorię selekcji naturalnej[9]. Choć dyskutował na temat swoich pomysłów z wieloma historykami naturalnymi, potrzebował czasu na rozległe badania, a jego praca geologiczna miała prorytet[10]. Zapisywał swoją teorię w 1858, gdy Alfred Russel Wallace przesłał mu esej, który opisywał takie same pomysły, zachęcając do natychmiastowego opublikowania wspólnej pracy dotyczącej ich teorii pt.On the Tendency of Species to form Varieties; and on the Perpetuation of Varieties and Species by Natural Means of Selection[11].
Jego książka O powstawaniu gatunków (1859) ustanowiła dziedziczenie ewolucyjne z modyfikacją jako dominujące wytłumaczenie naukowe zróżnicowania w naturze[3]. W swojej książce The Descent of Man, and Selection in Relation to Sex, kontynuowanej przez The Expression of the Emotions in Man and Animals badał ewolucję człowieka i dobór płciowy. Jego badania dotyczące roślin zostały opublikowane w serii książek, a w swoje końcowej książce badał dżdżownice i ich wpływ na glebę[12].
W uznaniu jego wybitności Darwin jako jeden z pięciu 19-wiecznych brytyjskich obywateli nienależących do rodziny królewskiej został odznaczony państwowym pogrzebem[13] i został pochowany w Opactwie Westminsterskim, blisko Johna Herschela i Isaaca Newtona[14].