Ralph Waldo Emerson
amerykański poeta i eseista, słynny mówca; wpływowy myśliciel i pisarz XIX wieku, zwolennik demokratycznego egalitaryzmu; filozof idealizmu i przedstawiciel romantyzmu w poezji amerykańskiej / Z Wikipedii, wolnej encyclopedia
Drogi AI, mówmy krótko, odpowiadając po prostu na te kluczowe pytania:
Czy możesz wymienić najważniejsze fakty i statystyki dotyczące Ralph Waldo Emerson?
Podsumuj ten artykuł dla 10-latka
Ralph Waldo Emerson (ur. 25 maja 1803, zm. 27 kwietnia 1882) – amerykański poeta i eseista, słynny ze swojego talentu oratorskiego; jeden z najbardziej wpływowych myślicieli i pisarzy XIX wieku, przeciwnik niewolnictwa, zwolennik demokratycznego egalitaryzmu; uważany za filozofa idealizmu, który twórczo kontynuował idealistyczne wizje stosunku między człowiekiem a Absolutem Platona, św. Augustyna i George’a Berkeleya. Autor mowy Uczony amerykański nazywanej „intelektualną deklaracją niepodległości” (Intellectual Declaration of Independence). Od 1836 związany z bostońskim Klubem Transcendentalistów. Przedstawiciel romantyzmu w poezji amerykańskiej.
Data i miejsce urodzenia | |||
---|---|---|---|
Data i miejsce śmierci | |||
Narodowość | |||
Dziedzina sztuki | |||
Epoka |
Romantyzm, Transcendentalizm, Idealizm | ||
Ważne dzieła | |||
| |||
| |||
|
Tradycyjnie nazywany[przez kogo?] mędrcem z Concord[1], a przez Adama Mickiewicza określany mianem Sokratesa amerykańskiego[2]. Pod względem wpływu i głoszonych postulatów porównywany często do Fryderyka Nietzschego[1] (wcześniej od niemieckiego filozofa wprowadził pojęcie „śmierci Boga”[3]); twórca tzw. filozofii życia oraz główny inspirator późniejszych kierunków filozoficznych takich jak pragmatyzm Williama Jamesa, intuicjonizm Henriego Bergsona czy XX-wieczny egzystencjalizm. Jego wpływ stał się widoczny również w poezji amerykańskiej tak znaczących autorów jak Walt Whitman czy Allen Ginsberg.
Ralph Waldo Emerson nie stworzył spójnego systemu filozoficznego. Również dyskurs jego mów i pism był (w duchu rewolucyjnych poglądów myśliciela) próbą zerwania z tradycją i odkrycia nowego środka wyrazu. Richard Rorty napisał o dziełach Emersona, że nie są one „ani historią intelektualną, ani filozofią moralną, ani epistemologią, ani społecznym proroctwem, lecz wszystkim tym zmieszanym w nowy gatunek”[4].