Mapa Winlandii
Z Wikipedii, wolnej encyclopedia
Mapa Winlandii – mapa świata ukazująca obszary, które w X i XI wieku odkryli wikingowie. Zaznaczono na niej zarys Europy, północnej Afryki, Azji, Grenlandii oraz położonego od niej na południowy zachód lądu zwanego Winlandią[1]. Ląd ów - dzisiejszą Amerykę Północną - przedstawiono jako wyspę niewiele większą od Grenlandii, a widoczne na niej dwa wcięcia od strony wschodniej mają obrazować ujście Rzeki Świętego Wawrzyńca oraz ujście rzeki Hudson[2]. Na środkowym Atlantyku, na szerokości geograficznej Półwyspu Iberyjskiego zwracają również uwagę dwie duże wyspy, opisane jako Magnæ Insulæ Beati Brandani Branziliæ dictæ - najwyraźniej dwie legendarne wyspy, znane jako Wyspa Świętego Brendana i wyspa Bresil.
Mapę, znalezioną w 1957 r., wystawiono po raz pierwszy publicznie w Oslo w dniu 9 października 1965 r., obchodzonym uroczyście w Norwegii jako dzień Wikinga-odkrywcy Leifa Erikssona[2].
Od momentu jej ujawnienia trwają ciągłe spory o to, czy jest ona autentyczna. Część historyków i specjalistów od średniowiecznych dokumentów uważa, że jest ona fałszerstwem, ponieważ chemiczne analizy wykazały w atramencie obecność XX-wiecznego sztucznego pigmentu. Z kolei według duńskich uczonych pochodzi on najpewniej z piasku używanego do suszenia tuszu i pojawia się także na innych średniowiecznych mapach[3]. Badacz Lars Lönnroth sądzi, że jest to XV-wieczny oryginał, do którego setki lat później ktoś po prostu mógł dodać lądy odkryte przez wikingów[4].