Estetyka muzyczna
dział estetyki ogólnej poświęcony muzyce / Z Wikipedii, wolnej encyclopedia
Estetyka muzyczna – dział estetyki ogólnej poświęcony muzyce[1]; filozofia muzyki[2]. Uprawiana przez filozofów, teoretyków muzyki[1] oraz praktyków[2]. Jej centralnym zagadnieniem jest stosunek muzyki do rzeczywistości[2] – swoista relacja, w której materiał muzyczny nie występuje w przyrodzie, lecz jest tworem człowieka[3].
Głównymi problemami, które podejmuje są zagadnienia:
- istoty muzyki[1],
- funkcji muzyki w społeczeństwie i stosunku wartości estetycznych do etycznych[2],
- specyfiki muzyki w stosunku do innych sztuk[1],
- zmienności kryteriów oceny dzieła muzycznego[2],
- kryteriów wartości estetycznej w muzyce[1],
- smaku, jego zróżnicowania i zmienności[2],
- istoty przeżycia muzycznego[1],
- fizjologii wyższych czynności nerwowych, informatyki[2],
- treści i formy, specyficznych cech gatunków i stylów muzycznych[2].
Centralne zagadnienie – stosunek muzyki do rzeczywistości – jest traktowane dwojako:
- estetyka muzyczna autonomiczna (formalistyczna[2]) przyjmuje, że dzieło muzyczne nie odzwierciedla treści realnych lub zjawisk psychicznych[1] (muzyka absolutna),
- estetyka muzyczna heteronomiczna przyjmuje, że dzieło muzyczne ukazuje treści pozamuzyczne, niezależne od struktur dźwiękowych[2] (muzyka programowa), przy czym różne odłamy tego kierunku dociekają innej natury zjawisk pozamuzycznych:
- heteronomiczna estetyka metafizyczna twierdzi, że dzieło muzyczne ujawnia istotę bytu (wolę, ideę itp.)[2],
- heteronomiczna estetyka wyrazu twierdzi, że dzieło ujawnia przeżycia twórcy lub uogólnione zjawiska psychiczne[1],
- heteronomiczna estetyka naśladownictwa twierdzi, że dzieło naśladuje zjawiska realne[2],
- heteronomiczna estetyka marksistowska widzi w muzyce uogólnione odzwierciedlenie rzeczywistości[1].