Atmosfera Plutona
atmosfera planety karłowatej / Z Wikipedii, wolnej encyclopedia
Drogi AI, mówmy krótko, odpowiadając po prostu na te kluczowe pytania:
Czy możesz wymienić najważniejsze fakty i statystyki dotyczące Atmosfera Plutona?
Podsumuj ten artykuł dla 10-latka
Atmosfera Plutona – warstwa gazów otaczająca planetę karłowatą (134340) Pluton.
Atmosfera Plutona składa się głównie z azotu (N2) z niewielkim dodatkiem metanu (CH4) i tlenku węgla (CO), które to gazy uwalniają się z zestalonej postaci, w jakiej znajdują się na powierzchni tej planety karłowatej[1][2]. Zawiera ona warstwy mgły, składającej się prawdopodobnie z bardziej złożonych związków chemicznych, powstałych z wymienionych gazów wskutek oddziaływania z promieniowaniem kosmicznym[3]. Charakterystyczną cechą atmosfery Plutona są silne i nie do końca poznane zmiany w cyklu pór roku, wynikające z nietypowych parametrów jego ruchu orbitalnego oraz rotacji wokół osi[1].
Ciśnienie na powierzchni Plutona zmierzone w 2015 roku przez sondę New Horizons to około 1 Pa, czyli mniej więcej 100 tys. razy mniej niż na powierzchni Ziemi. Temperatura na powierzchni Plutona wynosi 40–60 K[1] i szybko rośnie wraz z wysokością, co związane jest z wywoływanym przez metan efektem cieplarnianym. Około 30 km nad powierzchnią osiąga ona maksymalną wartość 110 K (-163 °C), po czym powoli zaczyna spadać[4].
Pluton jest jedynym obiektem transneptunowym wokół którego potwierdzono obecność otoczki gazów[4]. Jej najbliższym odpowiednikiem jest atmosfera Trytona, lecz jako układ, w którym przez sublimację i resublimację następuje przepływ materii pomiędzy atmosferą a lodami na powierzchni planety, przypomina także marsjańską[5][6] (choć tam głównym składnikiem jest CO2, a nie N2).
Atmosfera Plutona badana była od lat 80. XX wieku przez prowadzone z powierzchni Ziemi obserwacje wywoływanych przez niego okultacji gwiazd[7][8], a także z wykorzystaniem techniki spektroskopii astronomicznej[9]. W 2015 atmosfera została dokładniej zbadana przez przelatującą w niedużej odległości sondę New Horizons[2][10].