Paradigma
From Wikipedia, the free encyclopedia
Paradigma (de l griego parádeigma) literalmente modelo, ye la repersentaçon dun padron a ser seguido. Ye un pressuposto filosófico, matriç, ó seia, ua teorie, un coincimiento qu'ourigina l studo dun campo científico; ua rializaçon científica cun métodos i balors que son cuncebidos cumo modelo; ua refréncia enicial cumo base de modelo para studos i pesquisas.
L cunceito ouriginalmente era specífico de la gramática, an 1900 l Merrian-Webster defenia l sou uso solo nesse cuntesto, ó de la retórica para se referir a ua parábola ó ua fábula. An linguística, Ferdinand de Saussure (1857 - 1913), outeliza l termo paradigma para se referir a un tipo specíficio de relaçon estrutural antre eilemientos de la lenguaige.
Thomas Kuhn (1922 — 1996) , físico célebre por sues cuntribuiçones a la stória i filosofie de la ciéncia an special de l porcesso que lieba a l'eiboluçon de l zambolbimiento científico, zeignou cumo paradigmáticas las rializaçones científicas que gírun modelos que, por períodos mais ó menos longos i de modo mais ó menos splícito, ourientan l zambolbimiento posterior de las pesquisas sclusibamente na busca de la soluçon pa ls porblemas por eilhas suscitados.
An sou libro la Strutura de las Reboluçones Científicas [1] apersenta la cuncepçon de que "un paradigma, ye aqueilho que ls nembros dua quemunidade partilhan i, ambersamente, ua quemunidade científica cunsiste an homes que partilhan un paradigma",i define "l studo de ls paradigmas cumo l que prepara basicamente l studante para ser nembro de la quemunidade científica na qual atuará mais tarde".
Hoisel, 1998, [2] outor dun ansaio ficional, qu'aborda cumo la ciéncia d'haberie de se ancontrar an 2008, chama atençon pa l'aspeto relatibo de la defeniçon de paradigma, ouserbando qu'anquanto ua custelaçon de pressupostos i fés, scalas de balores, técnicas i cunceitos cumpartilhados puls nembros dua detreminada quemunidade científica nun detreminado momiento stórico, ye a la par un cunjunto de ls procedimientos cunsagrados, capazes de cundenar i scluir andibíduos de sues quemunidades de pares. Ne ls mostra cumo este puode ser cumprendido cumo un cunjunto de "bícios" de pensamiento i bloqueios lógico-metafísicos qu'oubrigan ls cientistas dua detreminada época a permanecer cunfinados al ámbito de l que defeniran cumo sou ouniberso de studo i sou respetibo spetro de cunclusones adredemente admitidas cumo plausibles.
Na .com.br/simposio quemunicaçon 3[lhigaçon einatiba] de sou libro Anales dun simpósio eimaginairo, Hoisel çtaca inda qu'ua outra cunsequéncia de l'adoçon eirrestrita dun paradigma ye l stablecimiento de formas specíficas de questionar la natureza, lemitando i cundicionando prebiamente las repuostas qu'esta ne ls fornecerá, un alerta que yá ne ls fui dado pul físico Heisenberg quando mostrou que, ne ls spurmientos científicos l que bemos nun ye la natureza an si, mas la natureza submetida al nuosso modo peculiar d'anterrogá-la.
L'ajuste ó lemitaçon de la bison de l'oubjeto a un método de pesquisa, pré stablecido atrabeç tradiçones ounibersitárias, arquitetura de testo, adequaçon bibliográfica, etc., ye l que stá an queston. Tanto Foucault quanto Kuhn assinalan la persença de padrones de cuntenidades i çcuntinuidades na porduçon de coincimiento dua ária de l saber: las reboluçones i ruturas eipistemológicas. [3] [4]