Судан
From Wikipedia, the free encyclopedia
Судан, албан ёсоор Бүгд Найрамдах Судан Улс (Араб: السودان, ас-Судан) нь Африк болон Арабын ертөнцийн хамгийн том улс юм. Газар нутгаараа дэлхийд 16-д орно. Хойд талаараа Египет, зүүн талаараа Эритрей, Этиоп, өмнөд талаараа Өмнөд Судан, баруун өмнөд талаараа Бүгд Найрамдах Ардчилсан Конго Улс, Төв Африкийн Бүгд Найрамдах Улс, баруун талаараа Чад, баруун хойд талаараа Ливи улсуудтай хиллэдэг. Зүүн хойд талд нь Улаан тэнгис оршино. Судан гэсэн нэр нь Араб хэлний Билад-ал-судан буюу "харуудын нутаг" гэдгээс гаралтай. Сүйрсэн орнуудын индекст Суданыг дэлхийн хамгийн тогтврогүй орон хэмээн жагсаасан байдаг бөгөөд энэ нь Цэргийн засгийн газар, Дарфурын мөргөлдөөнөөс шалтгаалж байна. Хэдийгээр ийм ч гэсэн Судан нь ҮНБ-р тооцвол эдийн засгийн өсөлтөөрөө дэлхийд зургаад жагсаж байна.
Бүгд Найрамдах Судан Улс | |
---|---|
Уриа: النصر لنا ан-Нар Лана "Ялалт биднийх" | |
Төрийн дуулал: نحن جند الله، جند الوطن Нахну Жунд Аллах Жунд аль-ватан "Бид бол эх орны цэрэг, бурхны цэрэг" | |
Нийслэл | Хартум 15.5007°N 32.5599°E / 15.5007; 32.5599 |
Томоохон хот | Омдурман |
Албан ёсны хэл | |
Угсаатны бүлгүүд | |
Шашин (2020)[4] |
|
Ард түмний нэршил | Суданчууд |
Төр засаг | Холбооны бүгд найрамдах улс (цэргийн хунт дор[6][7]) |
• Шилжилтийн бүрэн эрхт байдлын зөвлөл |
|
• Ерөнхий Сайд |
|
Хууль тогтоох байгууллага | Сул |
Түүх | |
• Керма хаант улс | МЭӨ 2500 |
• Кушийн хаант улс | МЭӨ 1070 |
• Махдист улс | 1885 |
• Англи-Египетийн кондоминиум | 1899 |
• Их Британи, Египетийн хаант улсаас тусгаар тогтнов | 1 сарын 1, 1956 он |
• Өмнөд Судан гарав | 7 сарын 9, 2011 он |
• 2019 оны төрийн эргэлт | 4 сарын 11, 2019 он |
• 2019 оны үндсэн хуулийн тунхаглалын төсөл effective | 8 сарын 20, 2019 он |
• 2021 оны төрийн эргэлт | 10 сарын 25, 2021 он |
Газар нутаг | |
• Нийт | 1886068 км2 (15) |
Хүн ам | |
• 2023 тооцоо | 49,197,555[8] (30) |
• Нягтаршил | 21.3/км2 (202) |
ДНБ (ХАЧТ) | 2022 тооцоо |
• Нийт | ▼$207.7 тэрбум[9] (71) |
• Нэг хүнд ноогдох | ▼$4,450[9] (151) |
ДНБ (нэрлэсэн) | 2022 тооцоо |
• Нийт | ▼$42.7 тэрбум[9] (96) |
• Нэг хүнд ноогдох | ▼$916[9] (171) |
ОТББИ (2014) | ▼ 34.2[10] дундаж |
ХХИ (2021) | ▲ 0.508[11] бага · 172 |
Мөнгөний нэгж | Судан фунт (SDG) |
Цагийн бүс | UTC+2 (ТАЦ) |
Огнооны формат | өө/сс/жжжж |
Жолооны тал | баруун |
Утасны томьёо | +249 |
ISO 3166 код | SD |
Домэйн нэр | .sd سودان. |