Дијализа
From Wikipedia, the free encyclopedia
Дијализа (гр. διάλυσις дијализа – олабавување), во медицината, е процес на отстранување на вишокот вода, растворени материи и токсини од крвта на луѓето чии бубрези повеќе не можат природно да ги извршуваат овие функции. Првата успешна дијализа е направена во 1943 година.
Дијализата се применува кога има намалена бубрежната функција, познато како акутна бубрежна инсуфициенција или кога има постепено опаѓање на функцијата на бубрезите, хронична бубрежна болест, односно стадиум 5. Стадиум 5 хронична бубрежна инсуфициенција се постигнува кога стапката на гломеруларна филтрација е 10-15% од нормалната, клиренсот на креатинин е помал од 10 ml во минута и присутна е уремија.[1]
Дијализата се користи како привремена мерка при акутно оштетување на бубрезите или кај оние кои чекаат трансплантација на бубрег и како трајна мерка кај оние за кои трансплантацијата не е индицирана или не е можна.[2]
Во Австралија, Канада, Обединетото Кралство и Соединетите Држави, дијализата ја плаќа владата за оние кои ги исполнуваат условите.[3]
Во истражувачките лаборатории, техниката на дијализа може да се користи и за одвојување на молекулите врз основа на нивната големина. За дијализа во лабораторија се користи тубуларна полупропустлива мембрана направена од целулоза ацетат или нитроцелулоза.[4] Големината на порите варира во зависност од потребното одвојување на големината со поголеми димензии на порите што овозможуваат поголеми молекули да минуваат низ мембраната. Растворувачите и јоните лесно може да дифузираат низ полупропустливата мембрана, но поголемите молекули не можат да поминат низ порите. Ова може да се користи за прочистување на протеин од сложена смеса со отстранување на помали белковини и молекули.
Постојат два основни типа на дијализа:
- хемодијализа
- перитонеална дијализа.