Compositio extemporanea
From Wikipedia, the free encyclopedia
Compositio extemporanea,[1] etiam musica ex tempore composita,[1][2] est agitatio creatrix ipsius temporis compositionis musicae, quae perfunctionem cum communicatione animi motuum et ratione instrumentorum componit, cum aliis musicis responso automato.[3] Aliquando ideae musicae per compositionem extemporaneam factae automatae sunt, sed in mutationibus chordarum in musica classica[4] et multis aliis musicae generibus condi potest. Una definitio est "perfunctio ex tempore sine consilio vel praeparatione data."[5][6] Alia definitio est "ludere vel canere ex tempore, per variationes melodiae inveniendas, vel per novas melodias, rhythmos, et harmonias creandas."[7][8] Encyclopædia Britannica vocabulum definit "compositio extemporanea vel perfunctio libera loci musici, usitate modo qui se ad certas normas stilisticas accommodat, a proprietatibus praescriptivis certae compositionis musicae non obligata. Musica primum ex tempore dicta est, et iam in traditionibus Orientalibus et in hodierna iaz traditione Occidentali late extemporanea est."[9][10]
Per aetates mediaevalem, Renascentiae, Barocam, Classicam, et Romanticam, compositio extemporanea sollertia magni aestimata fuit. I. S. Bach, Handel, Mozart, Beethoven, Chopin, Liszt, et multi alii compositores et musici sollertiis talis rationis compositionis innotuerunt. Compositio extemporanea partes magni momenti aetate monophonica agere poterat. Primi tractatus de polyphonia, sicut Musica enchiriadis (saeculo nono), nonnulla saecula ante prima exempla notata ex tempore dicebantur plane affirmat; solum autem saeculo quinto decimo theoristae inter musicam extemporaneam a musica scripta definite distinguere coeperunt.[11] Multae formae classicae partes extemporaneas comprehenderunt, sicut cadentiae in concertis et praeludia nonnullorum sequentiarum clavilisticarum Bachii et Handelii, quae in elaborationibus seriei chordarum consistunt, quibus actores pro fundamentis eorum artis utuntur. Handel, Scarlatti, et Bachius ad traditionem componendi ex tempore ad clavile pertinebant.
In musica classica Indiae, Pakistaniae, et Bangladeshiae, raga est "tonalis compositionis et componendi ex tempore forma."[12][13] Encyclopædia Britannica ragam definit "forma melodica componendi ex tempore et compositionis."[14]
Inter multi organistas saltem Ludovicus Lefébure-Wély, Carolus Tournemire, Marcellus Dupré, Petrus Cochereau et Petrus Pincemaille annumerantur.