Tevgera mafên sivîl
From Wikipedia, the free encyclopedia
Tevgera mafên sivîl li Dewletên Yekbûyî tevgerek civakî ya dijî nijadperestiyê bû.[1]
Tevgera mafên sivîl | |
---|---|
Dewlet | Dewletên Yekbûyî yên Amerîkayê |
Dema destpêkirinê | |
Dema bidawîbûnê | |
Dewra çîrokê | |
biguhêre - Wîkîdaneyê biguhêre |
Ew tevger û kampanyayek civakî û siyasî ya aştiyane bû ji sala 1954an heya sala 1968an, ji ber ku heya salên 1950î, veqetandina nijadî li DYAyê hewceyek qanûnî bû. Piştre tevgera mafên sivîl mafên wekhev ji bo reş û spî bi dest xist.
Armanca tevgerê rakirina veqetandina nijadî ya sazûmanî û cihêkarî li seranserê Dewletên Yekbûyî bû. Giraniya tevgerê li ser sepandina mafên sivîl yên afro-amerîkî li dijî "cudakirina nijadî" (bi îngilîzî: Racial Segregation) bû.[2] Di wê demê de li başûrê Dewletên Yekbûyî li dijî nifûsa reş cudakariya qanûnî hebû. Tevgera civakî ji berxwedanek bêşiddet û kampanyayên bêîteatiya sivîl pêk dihat. Tevgerê di dawiyê de di qanûna federal de ji bo mafên sivîl yên hemî amerîkiyan parastinên nû peyda kirin.[3]
Tevgera mafên sivîl bi giranî saya lehengê xwe yê populer Martin Luther King bala hemû cîhanê kişand, yê ku bi bêîteatiya sivîl banga berxwedana bêşiddet dikir. Di sala 1964an de King Xelata Nobelê ya Aştiyê wergirt û tevgera mafên sivîl yên amerîkî di asta navneteweyî de jî hate naskirin.[4]