Ungtyrkjabyltingin
1908 endurreisn stjórnarskrárvalds í Ottómanaveldi / From Wikipedia, the free encyclopedia
Ungtyrkjabyltingin var stjórnarbylting í Tyrkjaveldi í júlí árið 1908. Í henni þvinguðu Ungtyrkir Tyrkjasoldán til að taka á ný upp tyrkneska stjórnarskrá frá árinu 1876 og gerðu Tyrkjaveldi að þingbundnu konungdæmi með fjölflokkakosningum á ríkisþing í tveimur umferðum. Stjórnarskráin hafði áður verið tekin upp þremur áratugum fyrr í valdatíð Abdúl Hamid 2. soldáns í því sem kallað hefur verið „fyrra stjórnarskrártímabilið“ í sögu Tyrklands. Það tímabil entist aðeins í tvö ár áður en Abdúl Hamid nam stjórnarskrána úr gildi og veitti sjálfum sér alræðisvald á ný. Þann 24. júlí 1908 kiknaði Abdúl Hamid undan þrýstingi byltingarmanna, tilkynnti að stjórnarskráin skyldi viðurkennd á ný og hóf þannig „seinna stjórnarskrártímabilið.“ Eftir að stuðningsmenn soldánsins gerðu misheppnaða tilraun til gagnbyltingar næsta ár var Abdúl Hamid steypt af stóli og bróðir hans settur á valdastól undir nafninu Mehmed 5. Tyrkjasoldán.
Stjórnmálahreyfingar sem höfðu hingað til þurft að aðhafast í leyni komu nú upp á yfirborðið og stofnuðu formlega stjórnmálaflokka.[1] Tveir þeirra, „Samstöðu- og framfaranefndin“ og „Frelsis- og samlyndisflokkurinn“ urðu meginflokkarnir. Smærri flokkar urðu einnig til, þ.á.m. tyrkneskur sósíalistaflokkur og ýmsir þjóðernisflokkar minnihlutahópa innan Tyrkjaveldis, s.s. Búlgaríumanna, gyðinga og Armena.[2]