Pehr Evind Svinhufvud
3. forseti Finnlands (1861–1944) / From Wikipedia, the free encyclopedia
Pehr Evind Svinhufvud af Qvalstad (15. desember 1861 – 29. febrúar 1944) var þriðji forseti Finnlands frá 1931 til 1937. Svinhufvud var lögmaður, dómari og stjórnmálamaður í Stórfurstadæminu Finnlandi, sem þá var sjálfsstjórnarsvæði innan rússneska keisaradæmisins, og lék lykilhlutverk í finnsku sjálfstæðishreyfingunni. Það var Svinhufvud sem lagði fram sjálfstæðisyfirlýsingu Finnlands við finnska þingið árið 1917.[1]
Pehr Evind Svinhufvud | |
---|---|
Forseti Finnlands | |
Í embætti 2. mars 1931 – 1. mars 1937 | |
Forsætisráðherra | Juho Sunila Toivo Mikael Kivimäki Kyösti Kallio |
Forveri | Lauri Kristian Relander |
Eftirmaður | Kyösti Kallio |
Forsætisráðherra Finnlands | |
Í embætti 4. júlí 1930 – 18. febrúar 1931 | |
Forseti | Lauri Kristian Relander |
Forveri | Kyösti Kallio |
Eftirmaður | Juho Sunila |
Í embætti 27. nóvember 1917 – 27. maí 1918 | |
Forveri | Embætti stofnað |
Eftirmaður | Juho Kusti Paasikivi |
Ríkisstjóri Finnlands | |
Í embætti 18. maí 1918 – 12. desember 1918 | |
Forveri | Embætti stofnað |
Eftirmaður | Gustaf Mannerheim |
Persónulegar upplýsingar | |
Fæddur | 15. desember 1861 Sääksmäki, Stórfurstadæminu Finnlandi, rússneska keisaradæminu |
Látinn | 29. febrúar 1944 (82 ára) Luumäki, Finnlandi |
Þjóðerni | Finnskur |
Stjórnmálaflokkur | Ungfinnski flokkurinn (fyrir 1918) Samstöðuflokkurinn (frá 1918) |
Maki | Ellen Timgren |
Börn | Pehr Yngve, Ilmo Gretel, Aino Mary Alfthan, Eino Gustaf, Arne Bertel og Veikko Eivind |
Háskóli | Háskólinn í Helsinki |
Starf | Lögmaður, dómari |
Undirskrift |
Frá desember 1917 var Svinhufvud fyrsti ríkisstjórnarleiðtogi sjálfstæðis Finnlands sem formaður finnska öldungaþingsins.[1] Hann var leiðtogi ríkisstjórnar hvítliða í finnsku borgarastyrjöldinni á meðan Mannerheim leiddi her þeirra. Eftir styrjöldina varð Svinhufvud fyrsti þjóðhöfðingi Finnlands til bráðabirgða sem ríkisstjóri á meðan unnið var að stofnun finnsks konungsríkis í bandalagi við Þýskaland. Svinhufvud steig til hliðar sem ríkisstjóri á seinni hluta ársins 1918 og Mannerheim tók við. Hann varð síðar forsætisráðherra Finnlands frá 1930 til 1931[2][3] áður en hann var kjörinn forseti. Í forsetatíð sinni lét Svinhufvud bæla niður Mäntsälä-uppreisnina.
Svinhufvud var íhaldsmaður og finnskur þjóðernissinni sem veitti kommúnisma og vinstristefnu almennt harða mótspyrnu. Hann var því ekki forseti sem hlaut náð í augum allrar þjóðarinnar en undir gælunafninu Ukko-Pekka („Pétur frændi“) var hann engu að síður mjög vinsæll.[4] Á fyrstu árunum eftir sjálfstæði var Svinhufvud sér í lagi hrósað fyrir baráttu hans í þágu lagalegra réttinda á tíma rússnesku keisarastjórnarinnar. Eftir hrun Sovétríkjanna á tíunda áratugnum hefur Svinhufvud aftur verið litinn jákvæðari augum.[5]