Cooks-eyjar
From Wikipedia, the free encyclopedia
Cooks-eyjar eru eyríki í Suður-Kyrrahafi, með sjálfstjórn en í frjálsu sambandi við Nýja-Sjáland. Eyjarnar eru fimmtán talsins og samtals um 240 km² að stærð. Landhelgi þeirra nær yfir tæpar 2 milljónir ferkílómetra.[1] Eyjarnar heita eftir James Cook skipstjóra sem sá þær árið 1770. Þær voru gerðar að bresku verndarsvæði árið 1888, en árið 1900 var stjórn eyjanna færð undir Nýja-Sjáland.
Cook Islands | |
Fáni | Skjaldarmerki |
Þjóðsöngur: Te Atua Mou E | |
Höfuðborg | Avarúa |
Opinbert tungumál | enska, cooks-eysk maóríska |
Stjórnarfar | Þingbundin konungsstjórn |
Konungur | Karl 3. |
Konungsfulltrúi | Tom Marsters |
Forsætisráðherra | Mark Brown |
Samstarfsríki Nýja-Sjálands | |
• Sjálfstjórn | 4. ágúst, 1965 |
Flatarmál • Samtals • Vatn (%) |
236,7 km² ~0 |
Mannfjöldi • Samtals (2016) • Þéttleiki byggðar |
17.459 42/km² |
VLF (KMJ) | áætl. 2010 |
• Samtals | 0,2441 millj. dala |
• Á mann | 12.300 dalir |
Gjaldmiðill | nýsjálenskur dalur (NZD) |
Tímabelti | UTC -10 |
Þjóðarlén | .ck |
Landsnúmer | +682 |
Nýja-Sjáland fer með utanríkis- og varnarmál eyjanna í samráði við stjórn þeirra.[2] Síðustu ár hafa eyjarnar í vaxandi mæli tekið sjálfstæðar ákvarðanir í utanríkismálum.[3] Cookseyingar hafa ríkisborgararétt á Nýja-Sjálandi auk Cooks-eyja, en Nýsjálendingar njóta ekki sömu réttinda á Cooks-eyjum. Cooks-eyjar hafa verið aðilar að Kyrrahafssambandinu frá 1980.
Helstu byggðirnar á Cooks-eyjum eru á Rarotonga, þar sem um 13.000 íbúar eru[4] og þar sem Alþjóðaflugvöllurinn á Rarotonga er. Fleiri Cookseyingar búa á Nýja-Sjálandi en Cooks-eyjum, en rúmlega 60.000 íbúa Nýja-Sjálands töldu sig vera Cookseyinga árið 2013.[5]
Ferðaþjónusta er höfuðatvinnuvegur eyjanna sem tóku á móti um 170.000 ferðamönnum árið 2018.[6] Aðrar útflutningsgreinar eru fjármálaþjónusta, perlur, sjávarfang og ávextir.