Biolohia
masna a siensia a maipapan iti panagadal iti biag ken dagiti sibibiag nga organismo / From Wikipedia, the free encyclopedia
Ti biolohia ket maysa a masna a siensia a maipapan iti panagadal iti biag ken dagiti sibibiag nga organismo, a mairaman dagiti patakderda, aramid, panagtubo, taudan, ebolusion, panakaiwarwaras, ken taksonomia.[1] Ti biolohia ket nawatiwatat a suheto a naglaon kadagiti adu a subdibision, dagiti topiko, ken dagiti disiplina. Kadagiti kangrunaan a topiko ket dagiti lima a mangtipon a pamunganayan a mabalin a maibagbaga a dagiti kammasapulan nga annuroten iti moderno a biolohia:[2]
- Dagiti selula ket dagitoy ti kangrunaan a paset iti biag
- Dagiti baro a sebbangan ken tinawtawid nga ugali ket pinataudan iti ebolusion
- Dagiti hene ket isu dagitoy ti kangrunaan a paset iti panagtawtawid
- Ti maysa nga organismo a timbenganna ti bukodna nga uneg nga enbironmento tapno mataripatuna ti natalinaay ken agnanayon a kasasaad
- Dagiti sibiiag nga organismo ket agibus ken baliwanna ti enerhia.
Ti biolohia ket agibingbinglay ti panagadal kadagiti adu ken nadumaduma a kita dagiti sibibiag nga organismo. (ngato: E. coli a bakteria ken gazella) (baba: dakkel a barrairong and pako ti kayo) |
Dagiti subidisplina iti biolohia ket mabigbigan kadagiti batayan iti gantingan a dagiti organismo ket inadadal ken dagiti pamay-an nga usaren ti panagadal kaniada: ti biokimiko ket sukimatenna ti pamunganayan a kimiko iti biag; ti molekular a bilolohia ket adalenna ti narikut a panakitinnignay dagiti sistema iti biolohiko a molekula; ti selula abiolohia ket sukimatenna ti kangrunaan a pasdek a lapped kadagiti amin a biag, ti selula; ti pisiolohia ket sukimatenna ti maipapan ti bagi ken kimiko a rebbengan dagiti kulapot, dagiti organo, ken dagiti sistema ti organo iti maysa nga organismo; ken ti ekolohia ket sukimatenna no kasano a makitinnignay dagiti nadumaduma nga organismo ken tumaripnong iti bukodda nga enbironmento.[3]