Abasida a Kalipato
maikatlo nga Islamiko a kalipato / From Wikipedia, the free encyclopedia
Ti Ababasida a Kalipato (Arabiko: ٱلْخِلافَةُ ٱلْعَبَّاسِيَّة, al-Khilāfatu al-ʿAbbāsiyyah), ket isu idi ti maikatlo kadagiti Islamiko a kalipato. Daytoy ket tinurayan babaen dagiti Kalipa ti Abasida a dinastia, a nangbangon dagiti kapitolioda idiay Baghdad kaplasan ti panagparmekda ti Umayyad a kalipato manipud kadagiti amin malaksid ti rehion ti al-Andalus.
Abasida a Kalipato الخلافة العباسية al-Khilāfah al-‘Abbāsīyyah | |||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
750–1258 | |||||||||||||||
Wagayway | |||||||||||||||
Kapitolio | Kufa (750–762) Ar-Raqqah (796–809) Samarra (836–892) Baghdad (762–796) (809–836) (892–1258) | ||||||||||||||
Sapasap a sasao | Opisial apagsasao: Arabiko Dagiti rehional a pagsasao: Arameo, Armenio, Berebere, Koptiko, Georgiano, Griego, Hebreo, Kurdo,[1] Tengnga a Persiano, Oghuz Turkika,[2][3] | ||||||||||||||
Relihion | Sunni nga Islam | ||||||||||||||
Gobierno | Kalipato | ||||||||||||||
Kalipa | |||||||||||||||
• 750–754 | As-Saffah (immuna) | ||||||||||||||
• 1242–1258 | Al-Musta'sim (naudi) | ||||||||||||||
Pakasaritaan | |||||||||||||||
• Pannakabangon | 750 | ||||||||||||||
• Nawaswas ti pannakabangon | 1258 | ||||||||||||||
Kuarta | Dinar (balitok a sensilio) Dirham (pirak a sensilio) Fals (gambang a sensilio) | ||||||||||||||
| |||||||||||||||
Parte ita nga aldaw ti | Pagpagilian
|
Ti Abasida a kalipato ket binangon babaen ti kaubingan nga uliteg ni Propeta Mahoma, a ni Abbas ibn Abd al-Muttalib (566–653), idiay Kufa idi 750 CE ken nangipan ti kapitolio idi 762 idiay Baghdad. Iti kaunegan dagiti 150 a tawen iti panangala ti panagtengngel ti Persia, dagiti kalipa ket napilitda a nangibbet ti bileg kadagiti lokal a dinastiko nga emir a bassit laeng a nangikeddeng ti turayda. Ti kalipato ket napukawna pay dagiti Lumaud a probinsia ti al-Andalus, Maghreb ken Ifriqiya manipud iti maysa nga Umayyad a prinsipe, dagiti Aghlabid ken ti Fatimid a kalipato, respectively.
Ti turay ti Abasida ket nabiit a nagpatingga para kadagiti tallo a tawen idi 1258, idi ni Hulagu Khan, ti Mongol a khan, ket pinarmekna ti Baghdad, a nagtultuloy idiay Mamluk Ehipto idi 1261, nga idiay ti nagtuloyanda a nagtunton ti turay kadagiti relihioso a banag aginggana idi 1519, idi ti bileg ket pormal a naisubli iti Otomano nga Imperio ken ti kapitolio ket naipan idiay Konstantinopla.