Աստվածաշնչի ժամանակագրություն
From Wikipedia, the free encyclopedia
Աստվածաշնչի ժամանակագրությունը կենսատևողությունների, «սերունդների» և այլնի բարդ համակարգ է, որի միջոցով չափվում է իրադարձությունների ընթացքը՝ սկսած Ծննդոց ստեղծման պատմությունից։ Լայնատարած գիտական ընկալումն այն է, որ սա ցույց է տալիս 4000 տարվա աշխարհի ցիկլը (Մեծ տարի), որը, հավանաբար, ավարտվում է մ.թ.ա. 164թ․-ին (Երկրորդ տաճարի վերընծայության տարին)[1][2][3][4][5]։ Դա աստվածաբանական էր դիտավորությամբ, այլ ոչ թե ժամանակակից իմաստով պատմական[6]։ Այն գործում է նաև որպես ենթադրյալ մարգարեություն, որի հիմքում ընկած է վերջնական իրադարձության նույնականացումը[7]։
Ի սկզբանե ժամանակի անցումը չափվում է՝ նախահայրերի տարիքին ավելացնելով իրենց առաջնեկ որդիների ծննդյան ժամանակը, ավելի ուշ` հատուկ պնդումներով, իսկ ավելի ուշ `Իսրայելի և Հուդայի թագավորների համաժամացված թագավորումով[8]։ Ժամանակագրությունը խիստ սխեմատիկ է։ Ելքը տեղի է ունենում աշխարհի ստեղծման (Աննո Մունդի՝ ԱՄ) 2666 տարում ՝ ուղիղ չորս հազար տարվա երկու երրորդը։ Սողոմոնի տաճարը դրանից հետո ավարտվեց 480 տարում կամ 12 սերունդ՝ յուրաքանչյուրը 40 տարի:Սողոմոնի տաճարի կառուցումից մինչև Երուսաղեմի պաշարման ընթացքում դրա ոչնչացումը տևում է 430 տարի [8]։ Տաճարի ոչնչացման, «Կիրուսի հրամանագրի» և Բաբելոնյան աքսորի ավարտի 50 տարիները՝ ավելացված տաճարի կանգուն լինելու 430 տարիները, ընդգրկում է ևս 480 տարվա մեկ այլ սիմետրիկ ժամանակաշրջան[1]։ Մաքքաբեների կողմից երկրորդ տաճարի վերընծայման և Կիրուսի հրովարտակի միջև ընկած 374 տարին ամբողջացնում է 4000 տարվա ցիկլը[9]։
Վերջերս, 17-18-րդ դարում, Արմաղի արքեպիսկոպոս Ջեյմս Ուշերը (1625-1656) և Իսահակ Նյուտոնի (1642-1727) մակարդակի գիտնականները կարծում էին, որ ստեղծման ժամանակաշրջանը հայտնի է Աստվածաշնչից[10]։ Այսօր Ծննդոցի արարման պամությունը վաղուց անհայտացել է լուրջ տիեզերագիտությունից, նախահայրերը և Ելք-ն այլևս ներառված չեն Հին Իսրայելի լրջագույն պատմության մեջ[11], և գրեթե համընդհանուր ընդունված է, որ Հեսուի գիրքը և Դատավորների գիրքը պատմական քիչ արժեք ունեն[12]։ Նույնիսկ կասկածի տակ է առնվում Միացյալ Միապետությունը, և չնայած գիտնականները շարունակում են կատարել առաջարկություններ Թագավորների գրքերի ժամանակագրությունը համաձայնեցնելու վերաբերյալ, բայց «քիչ համաձայնություն կա վիճահարույց տվյալների հետ վարվելու ընդունելի մեթոդների վերաբերյալ»[11][13]։