નેપાળ
From Wikipedia, the free encyclopedia
નેપાળ ભારત અને ચીન થી ઘેરાયેલો દેશ છે. વિશ્વનું સૌથી ઉંચું શિખર માઉન્ટ એવરેસ્ટ (સગરમાથા) નેપાળમાં આવેલું છે. ઇ.સ. ૨૦૦૮ સુધી નેપાળ જગતનું એકમાત્ર હિન્દુ રાષ્ટ્ર હતું. એના નાના માપ પ્રમાણે ઘણું બહુભાષિક અને બહુસાંસ્કૃતિક છે. નેપાલની રાજધાની કાઠમંડુ છે. અહી હિન્દુ અને બૌદ્ધ ધર્મમાં લોકો માને છે. બૌદ્ધ ધર્મનો પ્રચાર સમ્રાટ અશોકથી થયો. નેપાળમાં ગૌતમ બુદ્ધનો જન્મ લુમ્બિનીમાં માયાદેવી મંદિર પાસે થયો હતો. સીતાજીનું જન્મસ્થાન મિથિલા નેપાળમાં આવેલુ છે.
Federal Democratic Republic of Nepal
| |
---|---|
ધ્વજ | |
સૂત્ર: जननी जन्मभूमिश्च स्वर्गादपि गरीयसी "જનની અને જન્મભૂમી સ્વર્ગથી મહાન છે." | |
રાષ્ટ્રગીત: Sayaun Thunga Phulka (Script error: The function "name_from_code" does not exist.) "[Garland] of hundreds of flowers" | |
રાજધાની and largest city | કાઠમંડુ 28°10′N 84°15′E |
અધિકૃત ભાષાઓ | નેપાળી |
માન્ય રાષ્ટ્રીય ભાષાઓ | બધી સ્થાનિક ભાષાઓ[1][2] |
વંશીય જૂથો (૨૦૧૧) |
|
ધર્મ |
|
લોકોની ઓળખ | નેપાળી |
સરકાર | સંસદીય પ્રજાસત્તાક |
• પ્રમુખ | વિદ્યા દેવી ભંડારી[3] |
• વડા પ્રધાન | ખડગા પ્રસાદ શર્મા ઓલી[3] |
• સંસદ સ્પીકર | અગ્નિ પ્રસાદ સાપકોટા[4] |
• મુખ્ય ન્યાયાધીશ | ચોલેન્દ્ર શમશેર જેબી રાણા[5] |
સંસદ | પ્રમુખશાહી સંસદ |
• ઉપલું ગૃહ | રાષ્ટ્રીય સંસદ |
• નીચલું ગૃહ | લોક સભા |
સ્થાપના | |
• રાજ્ય | ૧૭૬૯[6] |
• પ્રજાસત્તાક | ૨૮ મે ૨૦૦૮ |
• હાલનું બંધારણ | ૨૦ સપ્ટેમ્બર ૨૦૧૫ |
વિસ્તાર | |
• કુલ | 147,516 km2 (56,956 sq mi) (૯૩મો) |
• જળ (%) | 2.8 |
વસ્તી | |
• 2016 અંદાજીત | 28,982,771[7] (૪૯મો) |
• ૨૦૧૧ વસ્તી ગણતરી | 26,494,504 |
• ગીચતા | 180/km2 (466.2/sq mi) (૫૦મો) |
GDP (PPP) | ૨૦૧૯ અંદાજીત |
• કુલ | $94 billion[8] (૮૭મો) |
• Per capita | $3,318[8] (૧૫૫મો) |
GDP (nominal) | ૨૦૧૯ અંદાજીત |
• કુલ | $30 billion (૧૦૧મો) |
• Per capita | $1,048[8] (૧૫૯મો) |
જીની (૨૦૧૦) | 32.8[9] medium · ૧૧૫મો |
માનવ વિકાસ દર (HDI) (૨૦૧૯) | 0.579[10] medium · ૧૪૭મો |
ચલણ | નેપાળી રૂપિયો (Rs, रू) (NPR) |
સમય વિસ્તાર | UTC+૦૫:૪૫ (નેપાળ પ્રમાણભૂત સમય) |
વાહન દિશા | ડાબે |
ટેલિફોન કોડ | +૯૭૭ |
ઇન્ટરનેટ ડોમેઇન (TLD) | .np |
"નેપાળ" નામ સૌપ્રથમ ભારતીય ઉપખંડના વૈદિક સમયગાળાના ગ્રંથોમાં નોંધાયેલું છે, પ્રાચીન નેપાળમાં તે યુગ જ્યારે હિન્દુ ધર્મની સ્થાપના થઈ હતી, જે દેશનો મુખ્ય ધર્મ હતો. પૂર્વે પ્રથમ સહસ્ત્રાબ્દીના મધ્યમાં, બૌદ્ધ ધર્મના સ્થાપક ગૌતમ બુદ્ધનો જન્મ દક્ષિણ નેપાળમાં લુમ્બિનીમાં થયો હતો. ઉત્તર નેપાળના ભાગો તિબેટની સંસ્કૃતિ સાથે જોડાયેલા હતા. કેન્દ્રમાં સ્થિત કાઠમંડુ ખીણ ભારત-આર્યોની સંસ્કૃતિ સાથે જોડાયેલી છે, અને નેપાળ મંડલા તરીકે ઓળખાતી સમૃદ્ધ નેવાર સંઘની બેઠક હતી.
શાહ વંશે નેપાળ રાજ્યની સ્થાપના કરી અને બાદમાં તેના રાણા વંશના પ્રીમિયર્સ હેઠળ બ્રિટિશ સામ્રાજ્ય સાથે જોડાણ કર્યું. આ દેશ ક્યારેય વસાહત ન હતો પરંતુ શાહી ચીન અને બ્રિટિશ ભારત વચ્ચે બફર રાજ્ય તરીકે સેવા આપી હતી.