Institucións españolas do Antigo Réxime
Sistema monárquico, aristocrático, social e político establecido no Reino de España desde aproximadamente o século XV ata principios do século XIX / From Wikipedia, the free encyclopedia
As institucións españolas do Antigo Réxime foron a superestrutura que, con algunhas innovacións, pero sobre todo mediante a adaptación e transformación das institucións e prácticas políticas, sociais e económicas preexistentes nos distintos reinos cristiáns da Península Ibérica na Baixa Idade Media, presidiu o período histórico que coincide a grandes liñas coa Idade Moderna: desde os Reis Católicos ata a Revolución liberal (do último terzo do século XV ao primeiro do século XIX) e que se caracterizou polos trazos propios do Antigo Réxime na Europa occidental: unha monarquía forte (autoritaria ou absoluta), unha sociedade estamental e unha economía en transición do feudalismo ao capitalismo.
Son características do Antigo Réxime a dispersión, a multiplicidade e ata a colisión institucional, o que fai moi complexo o estudo da historia das institucións. A mesma existencia da unidade institucional de España é un asunto problemático. Neste período histórico da monarquía hispánica houbo institucións unitarias: destacadas e transcendentais na percepción exterior: a persoa do rei e o seu poder militar, e cara ao interior: a inquisición. Outras foron comúns, como as propias da sociedade estamental: nobreza, clero e corporacións de moi distinto tipo que se organizaban dun xeito non moi diferente en cada reino. Un mosteiro cisterciense catalán (Poblet) era intercambiable por outro castelán (Santa María de Huerta); un gandeiro mesteño, por outro da Casa de Zaragoza; a aristocracia fusionouse nunha rede de alianzas familiares. Pero outras foron marcadamente diferenciadas: as Cortes ou a Facenda nos reinos da Coroa de Aragón non tiveron nada que ver coas de Castela e León. Ata coa imposición do absolutismo borbónico, que reduciu esas diferenzas, as provincias vascas e Navarra mantiveron os seus foros. O Estado e a nación vanse forxando, en gran medida como consecuencia de como as institucións responderon á dinámica económica e social, pero non acabarán de presentarse no seu aspecto contemporáneo ata que non terminou o Antigo Réxime.