Maisuimhir
From Wikipedia, the free encyclopedia
Is í an mhaisuimhir (siombail A, ón bhfocal Gearmánach Atomgewicht meáchan adamhach),[1], ar a dtugtar maisuimhir adamhach nó uimhir núicléóin, ná líon iomlán na bprótón agus na neodrón (in éindí, ar a dtugtar an núicléóín) i núicléas adamhach. Tá sí cothrom le mais adamhach (ar a dtugtar mais iseatópach freisin) an adaimh arna shloinneadh in aonad maise adamhaí. Ó tharla gur baróin iad prótóin agus neodróin, tá an mhaisuimhir A comhionann leis an uimhir baróin B den núicléas (agus leis an adamh nó an ian iomlán freisin). Tá an mhaisuimhir difriúil do gach iseatóp éagsúil dúile ceimicí. Dá réir sin, tugann an difríocht idir an mhaisuimhir agus an uimhir adamhach Z líon na neodrón (N) i núicléas ar leith: N = A - Z. [2]
Scríobhtar an mhaisuimhir i ndiaidh ainm na dúile nó mar fhorscript ar thaobh na láimhe clé de shiombail na dúile. Mar shampla, is é an t-iseatóp is coitianta de charbón ná carbón-12, nó 12C, a bhfuil 6 phrótón agus 6 neodrón ann. Bheadh an uimhir adamhach ( Z ) mar shíntiús ar thaobh na láimhe clé den tsiombail dúile díreach faoi bhun na maise:[3]