کلانتر (روم)
From Wikipedia, the free encyclopedia
کلانتر (به لاتین: magistratus) یا قاضی رومی در روم باستان برای اشاره به یک مأمور انتخابی به کار میرفت.
در دوران پادشاهی، پادشاه (به لاتین: Rex) کلانتر اصلی و دارای قوهٔ اجرایی بود. قدرت وی عملاً مطلق بود، قانونگذار، قاضی، و فرماندهٔ ارتش روم بود.[1] زمانی که پادشاه می مُرد، قدرت وی به سنای روم تفویض میشد، که وی نیز یک اینتررکس∗ را برای تدارک انتخابات پادشاه جدید برمیگزید. با گذار از پادشاهی به جمهوری، اقتدار پادشاه به دو کنسول روم تفویض شد که هرساله انتخاب میشدند. کلانترهای رومی حالا دیگر توسط خود مردم روم انتخاب میشدند، و دارای درجه ای از قدرت بودند که به آن «اقتدار عالیه» (به لاتین: maior potestas) میگفتند.[2] در جمهوری روم، دیکتاتور نسبت به دیگر کلانترها از بیشترین «اقتدار عالیه» بهرهمند بود، و پس از وی (به لحاظ اسمی) کنسور قرار داشت، سپس به ترتیب کنسولها، پرایتورها، ادیل کورولیها (ادیلی که مجهز به کرسی کورولی بود)، و کوایستورها. هر کلانتر میتوانست وتوی خود را علیه اقدام کلانترِ دیگری که همسطح یا مادون اوست اِعمال کند.[3]تریبونهای مردم و ادیل پلبیها کلانتر به معنای دقیق کلمه محسوب نمیشدند[4] چرا که تنها توسط پلبیها انتخاب میشدند.