مدار (جغرافیا)
From Wikipedia, the free encyclopedia
مَدارها دایرههای فرضی هستند که به موازات استوا بر روی کره جغرافیا رسم شدهاند و هر چه به سمت قطب شمال یا جنوب میرویم کوچکتر میشوند.
مدارها خطوط و دایرههایی فرضی هستند که تعیینکنندهٔ عرض جغرافیایی بهشمار میآیند و بهصورت موازی و نسبت به هم جهت شمالی و جنوبی دارند. مدارها خطوط متقاطع نصفالنهارها هستند. مدارها همگی برابر نمیباشند و خط استوا بزرگترین مدار است که بهعنوان مدار صفر درجه، نسبتِ درجههای شمالی یا جنوبی مدارهای دیگر با آن سنجیده میشود. مدارهای شمالی از استوا تا قطب شمال ۹۰ درجه و مدارهای جنوبی هم از استوا تا قطب جنوب ۹۰ درجه هستند.
هر نقطه از زمین، روی یک مدار و یک نصفالنهار مشخص قرار دارد که به آن مختصات جغرافیایی آن نقطه میگویند. محیط (پیرامون) مدار فرضی استوا که زمین را به دو نیمکرهٔ شمالی و جنوبی تقسیم میکند، ۴۰٬۰۷۵ کیلومتر میباشد و مبدأ اندازهگیری عرض جغرافیایی بهشمار میآید. محل اتصال نصفالنهار مبدأ و مدار استوا دارای طول و عرض جغرافیایی صفر است؛ و این نقطه در حاشیهٔ خلیج گینه در غرب قارهٔ آفریقا واقع شدهاست.
به منطقهٔ میان مدارهای رأسالسرطان و رأسالجَدی، مدارگان، منطقه گرمسیری یا منطقهٔ بینالمدارین گفته میشود. در مدارگان به علت تابش عمود آفتاب، بیشترین گرما دریافت میشود و بیشتر بیابانها نیز در این عرضهای جغرافیایی قرار دارند.[1]