امپراتوری درانی
From Wikipedia, the free encyclopedia
امپراتوری درانی (پشتو: د درانیانو واکمنی) که همچنین با نام امپراتوری افغان[5] و پادشاهی سدوزایی[6] شناخته میشود، یک امپراتوری افغانی در افغانستان بود که توسط احمدشاه درانی در سال ۱۷۴۷ میلادی بنیانگذاری شد. این امپراتوری در اوج گستره خود از آسیای میانه و فلات ایران الی شبهقاره هند وسعت داشت و بر کشورهای افغانستان، پاکستان، ترکمنستان، ایران و هندوستان حکم میراند. امپراتوری درانی آخرین امپراتوری افغان و دومین امپراتوری جهان اسلام پس از امپراتوری عثمانی در نیمهٔ دوم قرن هجدهم بود که حدود قلمرو آن را از مشهد تا دهلی و از آمودریا تا دریای عرب دربر میگرفت.[7] این حکومت که شامل کشورهای امروزی افغانستان و پاکستان میشد و همچنین بر بیشتر ایران، ترکمنستان و هند نیز برای مدتی حکومت کرد.[8]
امپراتوری درانی | |||||||||||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
۱۷۴۷–۱۸۴۲ | |||||||||||||||||||||||
امپراتوری درانی میان سالهای ۱۷۴۷ و ۱۸۶۲ | |||||||||||||||||||||||
وضعیت | ۱۷۴۷-۱۸۲۳ (امپراتوری) ۱۷۹۳-۱۸۶۳ (هرات) ۱۸۳۹-۱۸۴۲ (کابل) | ||||||||||||||||||||||
پایتخت | قندهار (۱۷۴۷–۱۷۷۶) کابل (۱۷۷۶–۱۸۲۳, ۱۸۳۹–۱۸۴۲) پیشاور (۱۷۷۶–۱۸۲۳؛ پایتخت زمستانی)[1][2] هرات (۱۷۹۳–۱۸۶۳)[3] | ||||||||||||||||||||||
زبان(های) رایج | پشتو (شعر، ابتدا در دیوانسالاری استفاده میشد) دری (صدارت، زبان دربار، تاریخنگاری، دیپلماسی)[4] اردو هندی پنجابی سندی ازبکی | ||||||||||||||||||||||
دین(ها) | اسلام سنی | ||||||||||||||||||||||
حکومت | پادشاهی انتخابی | ||||||||||||||||||||||
فهرست سلاطین درانی | |||||||||||||||||||||||
• ۱۷۴۷–۱۷۷۲ | احمدشاه درانی (اولین) | ||||||||||||||||||||||
• ۱۸۴۲ | شاه شجاع درانی (آخرین) | ||||||||||||||||||||||
دوره تاریخی | عصر جدید اولیه | ||||||||||||||||||||||
• بنیانگذاری | اکتبر ۱۷۴۷ | ||||||||||||||||||||||
• فروپاشی | ۱۸۶۳ | ||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||
امروز بخشی از | افغانستان هند ایران پاکستان تاجیکستان ترکمنستان ازبکستان |
حکومت درانی که مورد حمایت انگلستان بود، آغازگر جدایی سرزمینهای شرقی ایران از باقی کشور بود.[9]