جمهوری پارلمانی نوعی از حکومتِ جمهوری است که در آن حکومت با نظام پارلمانی اداره میشود؛ البته رئیس دولت در این نظام از طرف پارلمان انتخاب میشود و پارلمان قادر است کنترل زیادی را بر کابینه از طریق رای اعتماد و استیضاح و سؤال از وزیران اعمال کند، پارلمان مهمترین منبع قدرت در این حکومت محسوب میشود. این به این معناست که بین قوهٔ مجریه و قوهٔ مقننه جدایی مشخصی وجود ندارد و تفکیک قوا نسبی انجام شدهاست.
کشورهایی که مقررات قانون اساسی برای دولت، به حالت تعلیق درآمده است.
کشورهایی که با هیچ یک از سیستمهای فوق، مطابقت ندارند. (به عنوان مثال دولت موقت یا موقعیتهای سیاسی نامشخص)
بستن
انواع متفاوتی از جمهوریهای پارلمانی در دنیا وجود دارد، که در بیشتر آنها دو مقام متفاوت سمت رئیس کشور و رئیس دولت را بر عهده گرفتهاند. رئیس دولت که در جمهوری مجلسی معمولاً نخستوزیر یا صدراعظم نامیده میشود ریاست قوهٔ مجریه را بر عهده دارد و قدرت اصلی اجرایی کشور در اختیار اوست. اما رئیس کشور یا رئیسجمهور مقامی تشریفاتی یا دارای اختیاراتی محدود محسوب میشود که جایگاه آن با پادشاه در نظامهای پادشاهی مشروطه قابل مقایسه است؛ ولی در جمهوریهای ریاستی اغلب رئیسجمهور هم ریاست کشور و هم ریاست دولت را بر عهده دارد و از اختیارت وسیع اجرایی برخوردار است.
در تعدادی از جمهوریهای پارلمانی که شامل آفریقای جنوبی، سورینام، بوتسوانا، جزایر مارشال و نائورو میشوند، ریاست دولت و کشور به یک مقام یعنی رئیسجمهور واگذار شدهاست. با این حال شیوهٔ انتخاب رئیسجمهور در این جمهوریها مشابه شیوهٔ انتخاب نخستوزیر در جمهوریهای پارلمانی دیگر است، یعنی پارلمان رهبر حزب پیروز یا ائتلاف پیروز در انتخابات را به عنوان رئیسجمهور انتخاب میکند و با پایان دورهٔ پارلمان، دورهٔ ریاستجمهوری هم به پایان میرسد.